ابطال شناسنامه متوفی از نظر قانونی بسیار مهم است.
شناسنامه سند رسمی احراز هویت افراد است.
در قالب این سند رسمی اوصاف احوال شخص مانند تولد، ازدواج، طلاق، فرزندان و مرگ ثبت می‌شود.
هر فردی باید تنها یک شناسنامه داشته باشد.
شاید این پرسش برای شما مطرح شود که اگر بعد از فوت یک شخص، بستگان او نسبت به ابطال شناسنامه متوفی اقدام نکنند آیا از لحاظ قانونی مرتکب جرم شده‌اند؟
در این نوشتار به بررسی باطل کردن شناسنامه متوفی می‌پردازیم.
بر اساس قانون ثبت احوال، بعد از فوت یک شخص، چه باید کرد؟
ماده ۲۲ قانون ثبت احوال بیان می‌دارد بعد از فوت هر شخص، این موضوع باید به یکی از ادارات ثبت احوال کشور اطلاع داده شود.
حتی فوت افراد ایرانی در خارج از کشور باید به ماموران کنسولی محل اقامت یا به یکی از ادارات ثبت احوال کشور اعلام شود. ثبت احوال، بعد از اطلاع از فوت افراد نسبت به صدور گواهی فوت و ابطال شناسنامه متوفی اقدام می‌کند.
اگر بلافاصله پس از مرگ، تحویل شناسنامه متوفی ممکن نباشد، چه باید کرد؟
در صورت عدم تحویل شناسنامه متوفی، باید مدارکی ارائه شود که هویت متوفی را مشخص کند.
با این مدارک ثبت احوال نسبت به صدور گواهی فوت اقدام می‌کند. بعد از آن می‌توان در فرصت مناسب، با ارائه شناسنامه و گواهی فوت، نسبت به ابطال شناسنامه متوفی اقدام کرد.
اگر شناسنامه مفقود شده باشد، ابطال شناسنامه متوفی چگونه امکان‌پذیر است؟
بدون شناسنامه هم می‌شود نسبت به ثبت فوت اقدام کرد؛ بنابراین اطرافیان متوفی نباید به واسطه فقدان شناسنامه، در ثبت وفات تعلل ورزند.
آن‌ها می‌توانند بعد از ارائه سایر مدارک شناسایی متوفی و صدور گواهی فوت، از طریق دادگاه امر ابطال شناسنامه را پیگیری کنند.
بدین ترتیب که دادگاه به درخواست بستگان متوفی، برای ثبت احوال دستور صادر می‌کند تا برای متوفی شناسنامه المثنی به همراه اطلاعات فوت ایشان صادر شود.
مهلت قانونی ثبت واقعه وفات چند روز است؟
بهتر است واقعه وفات در ظرف مهلت مقرر، یعنی ۱۰ روز، به اداره ثبت احوال اعلام شود.
روز وفات و تعطیل رسمی بعد از آخرین روز، جزء این مهلت به حساب نمی‌آید و اگر وفات در هنگام سفر رخ دهد، مهلت اعلام آن از تاریخ رسیدن به مقصد محاسبه خواهد شد.
افرادی که خارج از این مهلت قانونی نسبت به ثبت واقعه فوت اقدام کنند، علاوه بر جریمه‌های اعلام شده از سوی ثبت احوال، از طرف شورا حل اختلاف نیز مشمول جریمه نقدی می‌شوند.
اگر بستگان نسبت به باطل کردن شناسنامه متوفی اقدام نکنند، چه مشکلی پیش می‌آید؟
در قانون برای کوتاهی در اعلام واقعه فوت مجازات قانونی تعیین شده‌است.
به همین دلیل توصیه می‌شود برای اینکه مسئولیت قانونی متوجه بستگان متوفی نشود، در اولین فرصت ظرف مدت مقرر، فوت را به ثبت احوال اعلام کنند؛ چرا که ثبت احوال موظف است در صورت ثبت نشدن واقعه فوت از سوی خانواده متوفی، علیه این افراد اعلام جرم کند.
معمولا عدم ابطال شناسنامه متوفی، سوءاستفاده از این سند را به همراه خواهد داشت.
