ضمانت نامه بانکی قراردادی است که به درخواست مشتری بین بانک و کسی که تضمین می خواهد منعقد می شود.
در این حالت بانک، ضامنِ مشتری می شود تا در صورتی که مشتری طبق ضمانتنامه به تعهد خود عمل نکرد و دینش را نداد، بانک به عنوان ضامن وجه الضمان یا مبلغ تعهد را بپردازد.
ضمانت نامه بانکی در میان قراردادهای ضمانت، یک قرارداد خاص است.
علتآن هم این است که معمولا این نوع ضمانت نامه ها برای قراردادهای کلان یا دولتی منعقد می شوند.
از این رو در این مقاله به بررسی انواع ضمانت نامه بانکی از جمله ضمانت نامه شرکت در مناقصه یا مزایده، ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان، ضمانت نامه حسن انجام تعهدات، ضمانت نامه تعهد پرداخت، ضمانت نامه حسن انجام کار، ضمانت نامه گمرکی، ضمانت نامه پیش پرداخت و ضمانت نامه متفرقه می پردازیم.
ضمانت نامه شرکت در مناقصه یا مزایده
گاهی دولت برای فروش یا خرید اموال خود اقدام به برگزاری مناقصه و یا مزایده می کند.
در این راستا دستگاه های مربوطه مراتب را از طریق رسانه ها به اطلاع می رسانند تا کسانی که تمایل به شرکت دارند، در مناقصه یا مزایده ثبت نام کنند.
کسانی که برای ارائه پیشنهادات خود در مزایده یا مناقصه، ثبت نام می کنند باید یک ضمانت نامه بانکی به همراه داشته باشند تا بر اساس آن بر تعهد خود تا پایان مزایده و انعقاد قرارداد پایبند بمانند؛ به این ضمانت نامه، ضمانت نامه شرکت در مناقصه یا مزایده می گویند.
ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان
در کارهای پروژه ای که کارفرما و پیمانکار با یگدیگر همکاری می کنند، کارفرما از مبلغ ناخالص صورت وضعیت پیمانکار ۱۰ در صد را کسر می کند.
کارفرمایان این کار را بر اطمینان از اینکه پروژه به درستی انجام می شود، صورت می دهند.
در این حالت کارفرما بنا به تقاضای پیمانکار باید به او ضمانت نامه بانکی بدهد.
به این ضمانت نامه، ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان گفته می شود که در صورتی که پیمانکار تعهد خود را به درستی اجرا نکرد، مبلغ آن می تواند مورد مطالبه قرار بگیرد.
ضمانت نامه حسن انجام تعهدات
ضمانت نامه حسن انجام تعهدات، برای تضمین انجام به موقع تعهدات توسط کسی که درخواست ضمانت کرده در مقابل کسی که ضمانت به نفع او صورت گرفته است، می باشد.
این نوع از ضمانت نامه بانکی همانطور که از نام آن بر می آید، تعهدات را تضمین می کند.
ضمانت نامه تعهد پرداخت
ضمانت نامه تعهد پرداخت یک نوع ضمانت نامه بانکی است که بر اساس آن بانک ضمانتِ پرداخت بدهی ها و دیون در موعد مشخصشان را می کند.
ضمانت نامه حسن انجام کار
یکی دیگر از انواع ضمانت نامه های بانکی، ضمانت حسن انجام کار است که برای تضمین کارکرد پروژه از طرف بانک صادر می شود.
در واقع بانک تضمین می کند که اگر پروژه طبق قرارداد بازدهی و پیشرفت نداشت، مبلغ ضمانت آن را بپردازد.
ضمانت نامه گمرکی
کسانی که کالا وارد کشور می کنند برای ترخیص کالاهایشان باید حقوق گمرکی خود را بپردازند.
حال اگر صاحب کالا، نتواند حق گمرکی خود را به طور نقدی پرداخت کند، باید معادل آن به اداره گمرک، ضمانت نامه بانکی بدهد؛ به این قسم از اقسام ضمانت نامه بانکی، ضمانت نامه گمرکی می گویند.
ضمانت نامه پیش پرداخت
وقتی یک کارفرما قصد دارد عملیات یک پروژه را آغاز کند برای آماده کردن تجهیزات و خرید آنها معمولا درصدی از مبلغ قرارداد را تحت عنوان پیش پرداخت به پیمانکار می دهد و در مقابل این پیش پرداخت از پیمانکار یک ضمانت نامه بانکی با نام ضمانت نامه پیش پرداخت دریافت می کند.
ضمانت نامه متفرقه
ضمانت نامه متفرقه فرم خاصی ندارد و در واقع به درخواست مشتری از بانک برای تضمین موارد خاص صادر می شود.