شاید دیده باشید که ساکنان برخی محلات با زنجیر یا مانع ورودی، کوچه های خود را می بندند. باید دانست که بستن کوچه هایی که ملک عمومی باشند، جرم است.
ملک عمومی، ملکی است که مالک ندارد، متعلق به همه مردم است و کسی حق محدود کردن مردم در استفاده از آن را ندارد.
نقشه کوچه ها، خیابانها و یا بنبستها باید بر اساس«قانون نحوه خرید ابنیه و اراضی مورد نیاز شهرداریها»، و براساس نقشه هادی شهرها که شهرداری آن را تایید و به تصویب وزارتکشور و استانداری همان استان میرساند، ترسیم شده و حدود آن مشخص شده باشد.
یعنی محدوده املاک موجود در شهر بر اساس نقشه شهر مشخص میشوند.
بنابراین اگر کوچهها و راهها بر اساس این قانون ایجاد شده باشد و شهرداری آن را به عنوان اماکن عمومی استفاده کرده باشد، زنجیر کردن کوچه غیرقانونی میشود.
اما اگر مالکان در کوچهها از ملک متعلق به خودشان استفاده و کوچه ای احداث کرده باشند، بستن و محصور کردن این کوچه که متعلق به خودشان است، منع قانونی ندارد.
براساس قانون اگر شهرداری راه، کوچه، فضای سبز یا حتی مکان تفریحی و هر چیز عمومی در شهر ایجاد می کند، باید جزییات آن در نقشه هادی شهر ذکر شده باشد.
در این صورت است که شهرداری برای ایجاد محلی که در طرحش آمده است، میتواند بر اساس قانونی که در بالا ذکر شد، ملک را از مالک خریداری و از ملک خریداری شده برای استفاده عمومی بهره ببرد. ملک عمومی هم متعلق به همه ساکنان شهر است.
بنابراین، از نظر حقوقی، اگر کوچه اختصاصی باشد بستن آن نه تنها منع قانونی ندارد، بلکه موجه هم هست؛ اما اگر اینطور نباشد، یعنی اگر کوچه بن بست نباشد و خیابان یا راه عمومی باشد، بستن و محصور کردن آن دارای منع قانونی است و اشکال دارد.