در این موارد متصرف سابق می تواند اعاده تصرف را بخواهد و دادخواست رفع تصرف عدوانی را مطرح نماید.
تصرف عدوانی هم جنبه حقوقی دارد و هم کیفری. یعنی شما می توانید این دعوا را هم در دادگاه حقوقی و هم در دادگاه کیفری مطرح کنید.
با این تفاوت که در دعوای حقوقی تصرف عدوانی، صرف تصرف سابق خواهان برای ارائه دادخواست کافی است، اما در تصرف عدوانی کیفری، شاکی باید حتما مالک رسمی ملک باشد؛ پس متصرف سابق، خواهان دعوا و متصرف فعلی، خوانده دعوا است. این دعوا در دادگاه محل وقوع ملک مطرح می شود.
دعوای تصرف عدوانی، به محض صدور رای بدوی، قابلیت اجرایی دارد و تجدید نظر از آن اجرای حکم را به تاخیر نمی اندازد؛ بنابراین پس از صدور حکم مبنی بر رفع تصرف عدوانی، اجراییه صادر و رای اجرا می شود.
نکته مهمی که باید بدانیم اینست که ارکان دعوای تصرف عدوانی اثبات تصرف سابق خواهان، تصرف فعلی خوانده و غیر قانونی بودن تصرف فعلی است.
در دعوای تصرف عدوانی به مالکیت رسیدگی نمی شود و فقط به سابقه تصرف شخص خواهان و عدوانی بودن تصرف خوانده رسیدگی می شود.
البته شخصی که ملک را به نمایندگی از مالک در تصرف داشته است، مانند کارگر، مباشر، خادم و یا متولی می تواند به قائم مقامی مالک، اقدام به طرح دعوای رفع تصرف عدوانی کند. منشاء تصرف سابق خواهان باید مشروع باشد.
همچنین اگر خواهان سند مالکیت داشته باشد، نیازی به اثبات اینکه قبلا متصرف ملک بوده است، نیست و تصرف سابق او فرض گرفته می شود.
اگر شخصی هم نسبت به اصل مالکیت ملک، دعوایی مطرح کرده باشد، نمی تواند به صورت همزمان دعوای رفع تصرف عدوانی نیز مطرح نماید.
اگر خواهان، مالک رسمی ملک بود و اجرت المثل زمان تصرف خوانده را نیز درخواست نماید، دادگاه مکلف است که به موضوع اجرت المثل رسیدگی نماید.
دعوای رفع تصرف عدوانی صرفا راجع به ملک و اموال غیر منقول، قابل طرح است.
اگر شروع و آغاز تصرف متصرف فعلی با رضایت و اذن متصرف سابق باشد، ادامه تصرف شخص متصرف از مصادیق تصرف عدوانی نیست.
مدت زمان تصرف سابق هم باید به اندازه ای باشد که او عرفا متصرف محسوب شود که تشخیص این مدت، بنابر عرف بر عهده قاضی است.
همراهان سایت بنیاد وکلا، تفاوت دعوای رفع تصرف عدوانی و خلع ید اینست که در دعوای رفع تصرف عدوانی، صرف تصرف کافی است، اما در دعوای خلع ید، خواهان دعوا باید حتما مالک رسمی باشد.
در یک ملک مشاعی که شرکا، ملک را در تصرف خود دارند، اگر یک شریک بدون اذن شریک دیگر، اقدام به تصرف کل ملک کند، مورد از مصادیق تصرف عدوانی است؛ مثال بارز و متداول تصرف عدوانی در مشاعات، تصرف یکی از مالکان ساختمان، نسبت به مشترکات ساختمان است.
