یکی از انواع شرکت های تجاری که قانون تجارت به آن پرداخته است، شرکت تعاونی تولید و مصرف می باشد.
شرکت تعاونی طبق قانون تجارت به دو نوع شرکت تعاونی تولید و شرکت تعاونی مصرف تقسیم می شود.
در سال ۱۳۷۰ قانون بخش تعاونی اقتصاد تصویب شد که در این قانون شرکت تعاونی را به صورت تعاونی تولید و تعاونی توزیع بیان شده است.
برای ثبت و نحوه تشکیل و چگونگی تقسیم سهم بین اعضا این شرکت نیاز به اطلاعات کافی در این زمینه داریم.
در دستورالعمل تشکیل تعاونی ها شرکت به لحاظ نوع فعالیت به دو دسته تقسیم گردیده و از لحاظ عضویت نیز به دو شاخه دیگر تقسیم می گردد.
در این مقاله ما به بررسی شرکت تعاونی از منظر قانون تجارت که به دو دسته شرکت تعاونی تولید و شرکت تعاونی مصرف است می پردازیم.
شرکت تعاونی تولید
شرکت تعاونی تولید طبق ماده ۱۹۰ و ۱۹۱ قانون تجارت شرکتی است که بین عده ای از صاحبان شناخته شده حرفه ها، تشکیل می شود و شرکای شرکت مشاغل خود را برای تولید و فروش اشیا یا اجناس بکار می برند.
لااقل دوسوم اعضای اداره کننده شرکت تعاونی تولید باید از شرکایی انتخاب شوند که حرفه آنها موضوع عملیات شرکت است.
اگر موضوع فعالیت شرکت تعاونی امور بازرگانی باشد، شرکت تجاری است.
شرکا می توانند در قالب شرکت سهامی خاص و یا بامسئولیت محدود شرکت خود را ثبت کنند.
شرکت تعاونی مصرف
طبق ماده ۱۹۲ شرکت تعاونی مصرف شرکتی است که برای اهداف زیر تشکیل می گردد:
فروش اجناس لازمه برای مصارف زندگانی، تقسیم نفع و ضرر بین شرکا به نسبت خرید هر یک از آنها.
نکته قابل توجه آنکه شرکا شرکت های تعاونی تولیدی موظف به گرفتن مجوز تشکیل از وزارت تعاون برای انجام فعالیت خود و موظف به گرفتن مجوز لازم از دستگاه های ذی ربط می باشند.
برای نحوه نام گذاری این شرکت باید گفت شرکت تعاونی نیز همانند سایر شرکت های تجاری برای ثبت به عنوان شخصیت حقوقی مستقل در اداره ثبت شرکت ها نیاز به انتخاب نام دارند که برای انتخاب نام این شرکت حتما باید کلمه تعاونی در نام آن قید گردد.