بر اساس مواد ۱۷۸ الی ۱۸۴ از قانون آیین دادرسی مدنی یک نوع خاص از ختم رسیدگی پیش بینی شده است که هر یک از طرفین دعوا می توانند هر موقع که بخواهند اختلافات میان خود را خاتمه دهند.
در این مرحله قاضی محکمه صورتجلسه ای صادر می کند که به آن گزارش اصلاحی گفته می شود.
گزارش اصلاحی که به نوعی صلح میان طرفین محسوب می شود، آثاری را به وجود می آورد که ممکن است بعضا با سایر احکام دادگاه ها متفاوت باشد.
به همین مناسبت، در این مقاله به بررسی اینکه گزارش اصلاحی چیست، موارد صدور گزارش اصلاحی و آثار صدور گزارش اصلاحی خواهیم پرداخت.
گزارش اصلاحی چیست؟
در مواردی، طرفین دعوا برای اینکه به اختلاف میان خود پایان دهند، از بخشی از ادعاهای خود چشم پوشی می کنند و از دادگاه درخواست می نمایند که قراردادی در این راستا تنظیم کند.
در اینجا، دادرس موضوع سازش و شرایط آن به ترتیبی که واقع شده را در صورت مجلس درج می کند و به امضای طرفین دعوا می رساند.
چنانچه سازش در دادگاه انجام شود، یا صحت سازش نامه غیر رسمی که خارج از دادگاه واقع شده است در دادگاه مورد تایید قرار گیرد، دادگاه رسیدگی را ختم و و گزارش اصلاحی صادر می کند که مفاد گزارش اصلاحی برای طرفین دعوا و قائم مقام قانونی آنها نافذ و معتبر است و مانند احکام دادگاه ها به موقع اجرا گذاشته می شود.
موارد صدور گزارش اصلاحی
بر اساس ماده ۱۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی، پیش از اقامه دعوا خواهان می تواند از دادگاه درخواست کند تا طرف او را به منظور سازش دعوت کند.
در این صورت، اگر خوانده نیز بپذیرد، دادگاه مفاد قرارداد صلح که میان طرفین منعقد می شود را تنظیم می کند و به امضای طرفین دعوا می رساند.
علاوه بر این، تقاضای صدور گزارش اصلاحی می تواند پس از اقامه دعوا نیز انجام شود.
بر اساس ماده ۱۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی، در هر مرحله از دعوا، طرفین دعوا می توانند دعوای خود را با سازش خاتمه دهند.
موارد صدور گزارش اصلاحی شامل دو روش فوق می باشد؛ اما روش دوم یعنی پس از اقامه دعوا مرسوم تر است.
آثار صدور گزارش اصلاحی
گزارش اصلاحی اگر به نوعی تثبیت قرارداد میان اصحاب دعوا می باشد و رأی شمرده نمی شود؛ بنابراین لازم نیست به شکل دادنامه صادر شود و در نتیجه از اعتبار امر قضاوت شده برخوردار نیست.
این گزارش قابل تجدیدنظر و سایر روش های اعتراض به رأی دادگاه هم نیست، اما در صورتی که توافق طرفین دعوا به نوعی باشد که دادگاه حکم واقعی صادر نماید که اسباب موجهه و منطوق رای داشته باشد، آثار صدور گزارش اصلاحی با سایر احکام یکسان است و دارای اعتبار امر قضاوت شده است و مشمول قاعده فراغ دادرس قرار می گیرد، اما اگر گزارش اصلاحی در حد تثبیت توافق اصحاب دعوا باشد، به شکل دادنامه تنظیم نشده و به طرفین دعوا ابلاغ نمی شود.
