عقد ودیعه و عقد عاریه و تفاوت آن

قراردادها در حقوق انواع مختلفی دارند و به علت رواج بعضی از قراردادها و استفاده زیاد مردم از آنها، احتمالا نام بعضی از آن ها را بیشتر شنیده اید، مثل قرارداد اجاره ، عقد بیع یا عقد رهن، اما برخی دیگر از قراردادها کمتر شناخته شده اند و با اینکه شاید ما در طول زندگی ناخودآگاه تحت تاثیر تبعات قانونی و حقوقی آنها باشیم اما نامشان را ندانیم.

به عنوان نمونه زمانی که کسی آپارتمان یا اتومیبل خود را مدتی به دست دوست، برادر یا همسایه خود می سپارد، تا آن شخص از آن مال نگهداری کند.

در این حالت می گوییم خانه یا اتومبیل خود را نزد تو به امانت گذاشتم، این بیان عامیانه در حقوق تحت عنوان عقد ودیعه شناخته می شود.

در میان قراردادهای مختلف دو قرارداد وجود دارند که بسیار به یکدیگر شبیه اند و از این حیث منجر به اشتباهاتی می شود؛ به همین دلیل در این مقاله به بررسی عقد ودیعه و عقد عاریه و تفاوت عقد عاریه و عقد ودیعه می پردازیم.

عقد ودیعه و عقد عاریه

قرارداد ودیعه و عاریه، قراردادهای حقوقی هستند که بسیار به هم شباهت داشته و به همین علت موجب اشتباه می شوند.

لازم به ذکر هستند که این قرارداد ها از جمله عقود معین هستند و در ادامه به تعریف مختصری از این دو عقد می پردازیم.

همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با مشاورین و وکلای کاربلد این وبسایت حقوقی از طریق تلفنی و آنلاین در ارتباط باشید.

عقد ودیعه

عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین مال خود را به دیگری می دهد، برای آن که آن را مجانا نگاه دارد و در موعد مقرر هم برگرداند.

بنابراین هر زمانی که کسی مال خودش را به دیگری امانت بدهد تا برایش نگه دارد، عقد ودیعه شکل می گیرد، مثل: نگه داری کفش در مساجد و حرم ها.

عقد عاریه

بر اساس ماده  639، عاریه عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین به طرف دیگر اجازه می دهد که از عین مال او مجانا منتفع شود.

عاریه دهنده را معیر و عاریه گیرنده را مستعیر گویند.

به عبارت دیگر عقدی است که به موجب آن یکی مال خود را به دیگری می دهد تا به طور مجانی از آن منتفع شود.

همانطور که مشاهده کردید، در تعریف این دو قرارداد بسیار به هم نزدیکند اما تفاوت هایی دارند که آن ها را از هم مجزا می کند.

تفاوت ها و شباهت های عقد عاریه و عقد ودیعه

برای پاسخ به این سوال که تفاوت ها و شباهت های عقد عاریه و عقد ودیعه چیست، باید گفت گرچه این دو عقد به ظاهر شبیه به هم هستند، اما دارای تفاوت هایی نیز می باشد که عبارتند از:

• اولین تفاوت این دو عقد عاریه و ودیعه این است که ودیعه اذن در نگه داری مال است ولی عاریه اذن در استفاده مال است.
• هر دو عقد عاریه و ودیعه امانی هستند، با این تفاوت که ودیعه امانت بالذات است ولی عاریه امانت بالعرض می باشد.

این دو عقد اما شباهت های نیز با یکدیگر دارند که عبارتند از موارد زیر:

• در هر دو عقد مستودع و مستعیر مسئولیت ندارند، مگر تقصیر کنند یا شرط ضمان بر آن ها بشود.
• هر دو عقد عاریه و ودیعه مجانی هستند و در هر دو عقد می توان شرط عوض قرار داد.
• در عقد عاریه مال باید مصرف نشدنی باشد، ولی در عقد ودیعه فرق ندارد که مال مصرف شدنی یا مصرف نشدنی باشد.
• همچنین هر دو عقد عاریه و ودیعه جایز و اذنی هستند.
• از دیگر موارد شباهت عقد عاریه با ودیعه این است که هر دو عقد با فوت و حجر منفسخ می شوند.