قانونگذار در ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی مجازات تعزیری را به هشت درجه تقسیم کرده است.
درجه بندی مجازات تعزیری در قانون مجازات به چند دلیل صورت گرفته است.
اولا اینکه قاضی نمی تواند در مجازات حدی و مجازاتهای نوشته شده در قانون تغییر و تبدیل و تخفیف ایجاد کند، در نتیجه در این دسته از مجازاتها امکان درجه بندی وجود ندارد، به همین دلیل با در نظر گرفتن مجازاتهای تعزیری و درجه بندی آنها قاضی می تواند مجازات را تبدیل کند و تغییر دهد.
ضمن اینکه مجازاتهای درجه بندی شده تعزیری با توجه به شدت و حدت جرم تعیین می شوند.
درجه بندی کردن مجازات تعزیری باعث می شود که مجازاتها به صورت فردی و متناسب با شخصیت مجرم و شرایط جرم تعیین شود.
به این ترتیب درجه بندی مجازاتها در قانون مجازات اسلامی روش مناسبی برای تعیین درست مجازات است.
از این رو در این مقاله به درجه بندی مجازات های تعزیری در قانون مجازات اسلامی می پردازیم.
مجازات تعزیری درجه یک
مجازات تعزیری درجه یک شامل موارد زیر است:
- حبس بیشتر از بیست و پنج سال تا سی سال
- جزای نقدی بیشتر از یک میلیارد ریال
- مصادره اموال
مجازات تعزیری درجه دو
مجازات تعزیری درجه دو شامل موارد زیر است:
- حبس بیشتر از پانزده تا بیست و پنج سال
- جزای نقدی بیشتر از پانصد و پنجاه میلیون ریال تا یک میلیارد ریال
مجازات تعزیری درجه سه
مجازات تعزیری درجه سه شامل موارد زیر است:
- حبس بیشتر از ده تا پانزده سال
- جزای نقدی بیشتر از سیصد و شصت میلیون ریال تا پانصد و پنجاه میلیون ریال
مجازات تعزیری درجه چهار
مجازات تعزیری درجه چهار شامل موارد زیر است:
- حبس بیشتر از پنج تا ده سال
- جزای نقدی بیستر از یکصد و هشتاد میلیون ریال تا سیصد و شصت میلیون ریال
- انفصال دائم از خدمت دولتی و عمومی
مجازات تعزیری درجه پنج
مجازات تعزیری درجه پنج شامل موارد زیر است:
- حبس بیشتر از دو تا پنج سال
- جزای نقدی بیشتر از هشتاد میلیون ریال تا یکصد و هشتاد میلیون ریال
- محرومیت از حقوق اجتماعی بیشتر از پنج تا پانزده سال
مجازات تعزیری درجه شش
مجازات تعزیری درجه شش شامل موارد زیر است:
- حبس بیشتر از شش ماه تا دو سال
- جزای نقدی بیشتر از بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال
- شلاق از سی و یک تا نود و نه ضربه
- محرومیت از حقوق اجتماعی بیشتر از شش ماه تا پنج سال
- انتشار حکم قطعی در رسانه ها
مجازات تعزیری درجه هفت
مجازات تعزیری درجه هفت شامل موارد زیر است:
- حبس از نود و یک روز تا شش ماه
- جزای نقدی بیشتر از ده میلیون ریال تا بیست میلیون ریال
- شلاق از یازده تا سی ضربه
- محرومیت از حقوق اجتماعی تا شش ماه
مجازات تعزیری درجه هشت
مجازات تعزیری درجه هشت شامل موارد زیر است:
- حبس تا سه ماه
- جزای نقدی تا ده میلیون ریال
- شلاق تا ده ضربه