یکی از مهم ترین مقدمات مربوط به استخدام کارکنان دولت، طی کردن ضوابط گزینش است که در واقع برای اطمینان از شایستگی ها و مهارت های افرادی که قصد دارند جذب به خدمت دولت گردند، انجام می شود.
در همین راستا ، امر گزینش باید به صورت صحیح و قانونی و به دور از هر گونه شائبه ای انجام گیرد تا بتوان از نتایج آن مطمئن بود.
به همین دلیل، قانونی تحت عنوان قانون گزینش معلمان به تصویب رسیده است که البته به سایر کارمندان دولت نیز تسری یافته است و در این قانون، ضوابط و شرایط گزینش برای استخدام به تفصیل مورد اشاره قرار گرفت است.
بنابراین در ادامه این مقاله قصد داریم ضوابط و شرایط عمومی مربوط به گزینش و استخدام را بر اساس قانون مورد اشاره قرار داده و به بررسی آنها بپردازیم.
گزینش عمومی کارکنان دولت
بر اساس ماده اول قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش، گزینش مربیان پرورشی، معلمان و کلیه کارکنان آموزش و پرورش بر اساس فرمان حضرت امام خمینی (ره) به شرح مذکور در این قانون انجام خواهد شد.
البته لازم به ذکر است که در طی سال های بعد از تصویب این قانون، یعنی در سال ۱۳۷۵، قانونی تحت عنوان "قانون تسری قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش به کارکنان سایر وزارتخانه ها و سازمان ها و مؤسسات و شرکت های دولتی" به تصویب رسیده است که بر اساس این قانون، به منظور اجرای کامل فرمان حضرت امام (ره) و اعمال سیاست واحد در گزینش های سراسر کشور، امر گزینش و اجرای ضوابط و مقررات مربوط به آن، در کلیه:
وزارتخانه ها، سازمان ها، مؤسسات و شرکت های دولتی، شرکت های ملی نفت و گاز و پتروشیمی ، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، سازمان صنایع ملی ایران، جمعیت هلال احمر، شهرداری ها، سازمان تأمین اجتماعی، بانک‌ها، مؤسسات و شرکت های دولتی که شمول قانون بر آن ها مستلزم ذکر نام است، مؤسسات و شرکت‌هایی که تمام یا قسمتی از بودجه آن ها از بودجه عمومی تأمین می شود، قابل اعمال خواهد بود.
همچنین گزینش کارکنانی که به دستگاه های مشمول قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش مأمور یا منتقل گردند و نهادهای انقلاب اسلامی ، تابع احکام مقرر در قانون مذکور خواهند بود؛ فلذا گزینش کلیه کارمندان مذکور در واحدهای فوق، طبق ضوابط عمومی گزینش برای استخدام که در این قانون ذکر شده است به عمل خواهد آمد.
ضوابط گزینش عمومی برای استخدام کدامند؟
در قسمت قبل به بررسی کلیه مشمولان قانون گزینش کشور پرداخته شد و با توجه به مطلب ذکر شده، در حال حاضر ضوابط عمومی گزینش، به یکسان در مورد کلیه کارکنان دولت طبق قانون گزینش صورت می پذیرد.
با این حال، بر اساس ماده ۲ این قانون، ضوابط عمومی گزینش اخلاقی، اعتقادی و سیاسی کارکنان آموزش و پرورش، مدارس غیر انتفاعی، سازمان ها و شرکت های تابعه اعم از داوطلبان مراکز تربیت معلم، دانش سرای تربیت معلم، تعهد دبیری، متعهدین خدمت و استخدام و اشتغال، بورسیه های داخل و خارج، اعزام مأمورین ثابت، مأمورین و منتقلین سایر دستگاه ها برای مشاغل آموزشی و غیر آموزشی، علاوه بر داشتن شرایط عمومی استخدام، (صلاحیت علمی و توانائی جسمی و روانی) به قرار ذیل است:
- اعتقاد به دین مبین اسلام و یا یکی از ادیان رسمی مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
- التزام عملی به احکام اسلام
- اعتقاد و التزام به ولایت فقیه، نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی
- عدم اشتهار به فساد اخلاقی و تجاهر به فسق
- عدم سابقه وابستگی تشکیلاتی، هواداری از احزاب و سازمان ها و گروه هایی که غیر قانونی بودن آنها از طرف مقامات صالحه اعلام شده و یا می شود؛ مگر آنکه توبه ایشان احراز شود.
- عدم سابقه محکومیت کیفری مؤثر
- عدم اعتیاد به مواد مخدر
تبصره ۱ – در خصوص بند ۳ اقلیت های مذهبی مصرح در قانون اساسی از نظر اعتقادی و عملی، با رعایت قوانین و مقررات مربوطه تابع شرائط خاص خود می باشند و در هر حال نباید متجاهر به نقض احکام اسلامی باشند.
تبصره ۲ – ایثارگران در گزینش دارای اولویت می باشند و در موارد محدودیت ظرفیت و کثرت تقاضا، ملاک های تقدم (مانند مناطق محروم، فعالیت در نهادهای انقلاب، شرکت در نماز جمعه و جماعات، پوشش چادر برای خواهران) نیز نسبت به داوطلبان اعمال می گردد.
تبصره ۳ – تشخیص بند ۵ ضوابط عمومی به عهده وزارت اطلاعات و در سایر موارد به عهده هیأت عالی گزینش می باشد.
