- نیم عشر چیست؟
- محکوم بها چیست؟
- هزینه دادگاه چگونه است؟
- آیا هزینه دادرسی با هزینه دادگاه یکی است؟
نیم عشر و هر آنچه که باید درباره آن بدانیم
عموما پس از صدور اجراییه توسط دادگاه دولت در ازای اجرای حکم مبلغی را دریافت می کند که از آن با عنوان نیم عشر یاد می شود.
در ادامه به جزئیات بیشتر دراین زمینه خواهیم پرداخت.
نیم عشر چیست؟
به طور کلی در دعاوی حقوقی مبلغی اضافه تر بر مبلغ محکوم بها توسط دادگاه ها به منظور اجرای حکم و صدور اجراییه مقرر می گردد که در اصطلاح حقوقی به آن نیم عشر گفته می شود و با هزینه دادرسی که ابتدا توسط دادگاه ها گرفته میشود متفاوت است، زیرا هزینه دادرسی، هزینه رسیدگی به پرونده است و نه اجرای حکم.
انواع نیم عشر چیست؟
به طور کلی نیم عشر به دو دسته دولتی و اجرایی تقسیم می شود که در ادامه به هر یک به تفصیل خواهیم پرداخت.
نیم عشر اجرایی
در این نوع محکوم علیه باید نیم عشر یا هزینه حق الاجرا را پرداخت کند که در دو صورت از پرداخت آن معاف می گردد:
- در صورتی که تا ده روز بعد از صدور ابلاغ اجراییه بدهی خود یا مبلغ محکوم به را پرداخت کند.
- در صورتی که با طرف دیگر دعوی ظرف ده روز توافق یا سازش کنند یا ترتیبی برای اجرای حکم قرار دهند.
همچنین در صورتی که تا قبل از ده روز بخشی از مبلغ محکوم به را پرداخت نماید، به همان میزان از حق الاجرا دریافت نخواهد شد و اگر بعد از ده روز با محکوم له توافق یا سازش کنند یا ترتیبی برای اجرای حکم قرار دهند نصف حق الاجرا یا نیم عشر را باید پرداخت کند.
نیم عشر دولتی
این موضوع معمولا در بحث مهریه مطرح می شود و زن ابتدا باید یک بیستم مبلغ مهریه یا همان نیم عشر را برای اجرای حکم و صدور اجراییه به حساب دولت واریز کند. هرچند این مبلغ درنهایت از اموال مرد برداشته و به زن پس داده خواهد شد، ولی چون ممکن است تهیه این مبلغ به ویژه درخصوص مهریه های سنگین همان ابتدای کار هم برای زن سخت باشد.
در این صورت می تواند دادخواست اعسار دهد و با معرفی ۲ شاهد به دادگاه اعسار خود را به دادگاه ثابت کند واز پرداخت نیم عشر معاف شود.
مرد نیز تا ده روز بعد از صدور ابلاغ اجراییه مهلت دارد تا مهریه را پرداخت یا شیوه ای برای تهیه مهریه به دادگاه ارایه دهد یا با همسرش در این زمینه توافق یا سازش کند که در این صورت نصف نیم عشر را باید پرداخت کند و در غیر این صورت کل مبلغ را باید بپردازد.
نیم عشر اجرایی چگونه محاسبه می شود؟
برای احتساب نیم عشر و حقوق دولتی در پرونده های اجرایی بطریق زیر عمل می شود:
ابتدا موضوع لازم الاجرا را که اصل طلب به علاوه سود و جریمه تا تاریخ صدور اجرائیه اجرا می باشد را بدست می آوریم، سپس جریمه تاخیر روزانه را که حاصل ضرب تعداد روزهای تاخیر با مبلغ جریمه تاخیر روزانه می باشد را بدست می آوریم.
دو عدد بدست آمده فوق را با هم جمع نموده و پنج درصد مبلغ بدست آمده که اصطلاحا نیم عشر نامیده میشود از مدیون (کسی که اجرائیه بر علیه او صادر شده است) دریافت میشود.
به حق الوکاله نیز اگر جزو مدلول سند باشد حق الاجرا تعلق می گیرد که در اینصورت برای احتساب حق الاجرای آن باید مبلغ حق الوکاله نیز به اصل طلب افزوده شود.
همچنین اگر بدهکار قبل از تنظیم و امضاء صورتمجلس مزایده نسبت به پرداخت تمام بدهی خود اقدام نماید.
در این صورت نصف حق الاجرا وصول خواهد شد و در صورتی که بدهکار بعد از انجام مزایده نسبت به پرداخت بدهی خود اقدام نماید یا مورد مزایده به بستانکار واگذار شود، علاوه بر نیم عشر حق مزایده نیز به آن افزوده خواهد شد.
آیا می توان دادخواست اعسار نیم عشر داد؟
در صورتی که ثابت شود فرد توانایی مالی لازم به منظور پرداخت نیم عشر دولتی را ندارد با قاضی اجرای احکام مدنی این موضوع را مطرح کرده و دو شاهد به آن واحد ارائه می کند.
به این ترتیب می توان درخواست حکم اعسار از پرداخت نیم عشر دولتی از مبلغ محکوم به را به دادگاه ارائه کرد.
شهود نیز در نزد قاضی اجرای احکام مدنی با ارائه کارت ملی یا شناسنامه درباره میزان دارایی و منبع امرار معاش فرد مورد نظر شهادت می دهند و در صورت عدم توانایی وی در پرداخت مبلغ نیم عشر دولتی دادگاه موضوع را بررسی کرده و پس از راستی آزمایی نظر خود را در این زمینه اعلام می کند
در دعاوی حقوقی مبلغی اضافه تر بر مبلغ محکوم بها(خواسته شما) است توسط دادگاه ها بری اجرای حکم وصدور اجراییه گرفته میشود که در اصطلاح حقوقی به آن نیم عشر گویند و با هزینه دادرسی که ابتدا توسط دادگاه ها گرفته میشود فرق دارد؛ زیرا هزینه دادرسی هزینه رسیدگی به پرونده است نه اجرای حکم.
نیم عشر به ۲ دسته دولتی و اجرایی تقسیم میشود.
درنیم عشر اجرایی محکوم علیه(کسی که محکوم میشود) باید نیم عشر یا هزینه حق الاجرا راپرداخت کند که البته در دو صورت ازپرداخن نیم عشر معاف است یک تا ده روز بعد از صدور ابلاغ اجرایی بدهی خود یا مبلغ محکوم به را پرداخت کند یا با طرف دیگر دعوی ظرف ده روز توافق یا سازش کنند یا ترتیبی برای اجرای حکم قرار دهند که در این صورت از پرداخت نیم عشر معاف است و اگر تا قبل از ده روز بخشی از مبلغ محکوم به (مبلغ محکوم شده) را پرداخت کند به همان میزان از حق الاجرا دریافت نخواهد شد و اگر بعد از ده روز با محکوم له توافق یا سازش کنند یا ترتیبی برای اجرای حکم قرار دهند، نصف حق الاجرا یا نیم عشر را باید پرداخت کند با توجه به ماده ۱۶۰ قانون اجرای احکام مدنی.
اما در نیم عشر دولتی که معمولا مربوط به مهریه است ابتدا زن باید یک بیستم مبلغ مهریه یا همان نیم عشر را برای اجرای حکم وصدور اجراییه به حساب دولت واریز کند.
البته این مبلغ درنهایت از اموال داماد برداشته خواهد شد وبه زن پس داده خواهد شد، ولی چون ممکن است تهیه این مبلغ محصوصا درخصوص مهریه های سنگین همان ابتدای کارهم برای زن سخت باشد که دراین صورت میتواند دادخواست اعسار دهد و با معرفی ۲ شاهد به دادگاه اعسار خود را ثابت کند و از پرداخت نیم عشر معاف شود.
داماد هم تا ده روز بعد از صدور ابلاغ اجرایی مهلت دارد که مهریه را پرداخت کند یا شیوه ای برای تهیه مهریه به دادگاه نشان دهد یا با همسرش بین خودشان توافق یا سازش کنند که دراین صورت نصف نیم عشر را باید پرداخت کند، درغیر این صورت کل مبلغ نیم عشر را باید پرداخت کند.
