سازمان بین المللی کار و ارکان آن

یکی از مهم ترین سازمان هایی که در ارتباط با حقوق کار تشکیل و تاسیس شده است، سازمان بین المللی کار به عنوان مرجع و نهادی تخصصی می باشد که از جمله مهم ترین اهداف تاسیس سازمان بین المللی کار می توان به اتخاذ تدابیر هماهنگ و شایسته در جهت رفع احتیاجات و نیازهای کارگران به عنوان قشر عظیمی از جامعه اشاره نمود که از طریق مشارکت و اشتراک مساعی سه جانبه دولت ها، تشکل های کارگری و کارفرمایی محقق می شود.

سازمان بین المللی کار در حال حاضر به عنوان یک سازمان تخصصی در زمینه حقوق کار به سازمان ملل متحد وابسته است که به اختصار تحت عنوان (ILO) نیز مورد شناسایی قرار گرفته است و با توجه به عضویت ایران در سازمان بین المللی کار، می توان این سازمان را واجد نقشی برجسته در نظام حقوق کار ایران تلقی نمود.

به همین مناسبت، در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که سازمان بین المللی کار چیست و چه ساختار و ارکانی دارد، که برای پاسخ به این سوالات، ابتدا تاسیس سازمان بین المللی کار را مورد بررسی قرار داده و سپس ارکان سازمان بین المللی کار را به اختصار بررسی خواهیم نمود.

تأسیس سازمان بین المللی کار

بعد از پایان یافتن جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۹ میلادی، سازمان بین المللی کار (International Labour Organization) به موجب کنفرانس صلح ورسای تشکیل گردید.

به عقیده صاحب نظران تشکیل و تاسیس سازمان بین المللی کار در آن زمان متأثر از اندیشه های مکتب سوسیالیسم بوده که در اتحاد جماهیر شوروی سابق (روسیه) جریان داشت و به موجب آن ، کارگران و افراد زحمت کش در جامعه همچون سرمایه داران اقتصادی، به عنوان اعضای اصلی و پر شمار جامعه مورد توجه قرار گرفتند.

بنابراین، اساسنامه سازمان بین المللی کار در سال ۱۹۱۹ میلادی توسط کمیسیون کار متشکل از نمایندگان ۹ کشور بلژیک، کوبا، چکسلواکی، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا و ایالات متحده امریکا تدوین شد و در قالب فصل هشتم معاهده صلح ورسای به تصویب رسید که این سازمان از آغاز تا کنون با تامین اصل سه جانبه گرایی در حقوق کار، یعنی عضویت نمایندگان دولت ها به علاوه کارگران و کارفرمایان برای رسیدن به اهداف خود در تلاش است و کشور ایران نیز از نخستین سال های تاسیس سازمان مذکور به عضویت آن در آمده است.

ارکان سازمان بین المللی کار

در قسمت قبل به بررسی موضوع تاسیس سازمان بین المللی کار پرداخته شد و نقش آن به عنوان سازمانی مهم در زمینه حقوق کار مورد بررسی قرار گرفت.

با این حال پرسش مهمی که در این قسمت قصد داریم مورد بررسی قرار دهیم آن است که سازمان بین المللی کار چه ساختاری داشته و ارکان سازمان بین المللی کار کدامند؟

با عنایت به رویه این سازمان و اساسنامه آن، همچون سایر سازمان های بین المللی، می توان آن را متشکل از سه نهاد اصلی یعنی کنفرانس بین المللی کار، شورای مدیریت سازمان و دفتر بین المللی کار دانست که ذیلا مورد بررسی قرار می گیرند:

کنفرانس سازمان بین المللی کار : کنفرانس بین المللی که در واقع به منزله قوه مقننه سازمان بین المللی کار محسوب می شود، تعیین کننده موازین بین المللی کار و راهبردهای لازم در خصوص آن به شمار می رود و هر سال یک بار تشکیل شده و مسائل و مشکلات مربوط به کار کارگران را مورد رسیدگی قرار می دهد.

لازم به ذکر است که در این کنفرانس، هر یک از کشورهای عضو چهار نماینده شامل دو نماینده دولت، یک نماینده از صنف کارگران و یک نماینده از صنف کارفرمایان شرکت می کنند.

• شورای مدیریت سازمان بین المللی کار:

به عنوان نهاد اجرایی سازمان بین المللی کار هر سال سه مرتبه تشکیل شده و صلاحیت اتخاذ تصمیم در مورد سیاست های کلی سازمان، تدوین برنامه های اداری و بودجه را بر عهده دارد.

طبق اساسنامه سازمان بین المللی کار، شورای مدیریت سازمان از ۵۶ نفر عضو تشکیل شده است که از سوی مجمع عمومی و برای مدت سه سال انتخاب می شوند.

• دفتر بین المللی کار:

دفتر بین المللی کار به عنوان دبیرخانه دائمی سازمان، مستقر در شهر ژنو می باشد که این دبیرخانه ناظر بر تمامی فعالیت های سازمانی است که تحت نظر شورای مدیریت به آن اشتغال دارد.

لازم به ذکر است که کشور ایران برخی از مقاوله نامه و توصیه نامه های سازمان بین المللی کار را در نظام حقوقی ایران به تصویب رسانیده است که آنها را در مقاله ای جداگانه مورد بررسی قرار داده ایم.