نحوه ثبت طلاق غیابی به این صورت است که ابتدا باید مراحل طلاق به طور کامل انجام شود و سپس با صدور گواهی عدم امکان سازش از طرف دادگاه، به یکی از دفاتر ازدواج و طلاق مراجعه شود و در نهایت با خواندن خطبه طلاق، ثبت طلاق غیابی انجام می‌شود.
مراحل و فرآیند ثبت طلاق غیابی با انواع دیگر طلاق تفاوت ندارد و همان فرآیند معمول طلاق در این زمینه اجرا می‌شود.
طلاق غیابی می‌تواند از طرف مرد و یا زن باشد. طبق قانون اگر خوانده دعوا اعلام حضور در دادگاه ننماید، امکان صدور رای غیابی طلاق وجود دارد.
در واقع شخص خواهان قصد طلاق گرفتن به صورت پنهانی ندارد، بلکه خوانده به دلایل مختلف در دادگاه حضور پیدا نکرده و یا این که لایحه دفاعیه مکتوب نیز ارائه نمی‌کند و در این صورت دادگاه حکم طلاق را به صورت غیابی صادر می‌کند. البته که خوانده می‌تواند نسبت به حکم غیابی طلاق نیز واخواهی کند.
ثبت طلاق غیابی بدون حکم دادگاه امکان پذیر نیست. زمانی می‌توان طلاقی را در محضر ثبت نمود که پیش از آن دادگاه حکم طلاق را صادر کرده باشد. با صدور این حکم، حال زوجین این امکان را دارند که قانونا طلاق را ثبت کنند.
ثبت نکردن طلاق در محضر طبق قانون جرم محسوب شده و مجازات حبس و جزای نقدی برای شوهر در نظر گرفته می‌شود. البته که مجازاتی در قانون در حال حاضر جهت عدم ثبت محضری طلاق غیابی تعیین نشده است.
طلاق غیابی با ارائه نمودن مدارک مورد نیاز به دفترخانه و خواندن خطبه عقد در حضور حداقل دو نفر شاهد ثبت می‌شود. همچنین برای ثبت طلاق غیابی در دفترخانه، لازم است که هزینه مربوطه طبق تعرفه قانونی دفاتر ازدواج و طلاق پرداخت شود.
جزئیات مربوطه به طلاق در شناسنامه زوجین ثبت شده و در این صورت می توان از روی اسناد سجلی زوجین به طلاق آنها پی برد.
انجام مراحل ثبت طلاق غیابی می‌تواند با کمک وکیل یا بدون وکیل صورت گیرد. در صورتی که در رویه طلاق، با وکیل ماهر و متخصص در ارتباط باشید، دیگر نباید نگرانی در خصوص نحوه ثبت طلاق و انجام مراحل مربوطه داشته باشید.
در این صورت به آن دسته از افرادی که توصیه دارند تا اقدام به ثبت طلاق کنند، همواره پیشنهاد می‌شود که در این راه با وکلای تخصصی طلاق مشورت داشته باشند و راهنمایی‌های لازم را از آنها دریافت کنند.
البته این امکان برای شما فراهم است که همین حالا با وکیل تلفنی طلاق داشته باشید و از خدمات حقوقی تخصصی آنها استفاده نمایید.
طلاق غیابی چیست؟
طلاق غیابی مانند انواع دیگر طلاق لازم است که زن و شوهر مراحل از پیش تعیین شده را انجام دهند و با دریافت مجوز دادگاه بتوانند ثبت طلاق در محضر را انجام دهند.
زمانی که طلاق غیابی مطرح می‌شود، غالبا اینگونه تصور شده که طلاق به صورت پنهانی و با درخواست یکی از زوجین صورت می‌گیرد. خوانده دعوا طلاق غیابی از صدور حکم طلاق و جریان رسیدگی به پرونده ممکن است که مطلع نشود اما در هر صورت می‌تواند به رای صادره واخواهی کند.
در قانون، تعریف مجزا از طلاق غیابی نشده است و همان تعاریفی که برای احکام غیابی انجام شده می‌توان برای این نوع طلاق نیز در نظر گرفت. در این صورت طلاق غیابی را می‌توان بر اساس حکم ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی تعریف نمود.
طبق این ماده، موارد زیر می‌تواند منجر به صدور حکم غیابی طلاق شود:
- عدم حضور خوانده، قائم مقام و یا وکیل او در هیچ یک از جلسات دادگاه
- عدم تقدیم لایحه دفاعیه مکتوب به دادگاه
- عدم ابلاغیه دادگاه به خوانده دعوا به صورت واقعی
طبق موارد مزبور، درخواست طلاق ارائه شده می‌تواند به صورت غیابی باشد. می‌توان گفت که طلاق غیابی، در واقع صدور حکم طلاق از طرف دادگاه به صورت غیابی صادر می‌شود. با توجه به عدم اعلام حضور خوانده برای دادگاه، حکم طلاق، غیابی صادر می‌شود.
لازم به ذکر است که اگر خوانده دعوا شرایط حضور در جلسات دادرسی طلاق را ندارد، می‌تواند وکیل گرفته و وکیل به جای او در دادگاه حضور داشته باشد. همچنین تقدیم لایحه دفاعیه می‌تواند از صدور غیابی حکم طلاق، خودداری نماید.
لزوم ثبت طلاق غیابی
در بخش قبل به تعریف طلاق غیابی پرداختیم و گفته شد که طلاق مانند سایر دعاوی حقوقی در صورت اعمال مقررات ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی، می‌تواند به صورت غیابی انجام شود.
صدور رای غیابی طلاق منجر به محروم شدن خوانده برای حضور در دادگاه و دفاع از حقوق خود شده که البته قانون روش اعتراض به این احکام را از قبیل واخواهی پیش بینی نموده است.
طلاق غیابی مانند سایر انواع طلاق، باید ثبت شود و تفاوتی بین ثبت این نوع طلاق با طلاق‌های دیگر ندارد. در واقع می‌توان گفت که قانونگذار ثبت طلاق غیابی را الزامی دانسته است و در این صورت بعد از انجام مراحل طلاق باید مراحل ثبت آن در محضر انجام شود. ماده ۲۰ قانون حمایت خانواده به لزوم ثبت طلاق غیابی اشاره نموده است.
جدای از این که ثبت طلاق غیابی، تکلیف قانونی است، از نظر قانونگذار، طلاقی که در دفترخانه ثبت نشود، فاقد اعتبار بوده و دارای مجازات است. در واقع قانونا زمانی طلاق غیابی اعتبار دارد که این واقعه، ثبت شده و ثبت آن در شناسنامه زوجین نیز انجام شود.
لزوم ثبت طلاق غیابی به منظور حفظ حقوق اجتماعی افراد نیز انجام می‌شود و در صورتی که واقعه طلاق به صورت رسمی به ثبت نرسد، نمی‌توان گفت که قانونا طلاقی بین زوجین صورت گرفته است.
طبق قانون حتی در صورت اجرای صحیح آداب شرعی طلاق، اگر ثبت محضری طلاق انجام نشود، چنین طلاقی صحیح نیست و شوهر متحمل مجازات ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده می‌شود.
ثبت طلاق غیابی از طرف مرد
در قانون حق طلاق برای مرد در نظر گرفته شده است و هر زمان که بخواهد می‌تواند با رعایت شرایط قانونی همسر خود را طلاق بدهد.
مرد برای آن که بتواند از زوجه جدا شود، باید حقوق مالی زن مانند مهریه، نفقه، اجرت المثل و غیره را پرداخت کند تا در این صورت دادگاه حکم طلاق را صادر کند. همچنین طلاق از طرف مرد بدون ارائه دلایل محکمه پسند نیز تنها با رعایت شرط مزبور انجام می‌شود.
ثبت طلاق غیابی می‌تواند از طرف مرد باشد. در این صورت شوهر اگر دادخواست طلاق ارائه نموده باشد و زوجه در مراحل دادرسی طلاق شرکت نکند، طبق قانون، دادگاه مبادرت به صدور رای غیابی طلاق می‌کند.
حال با رعایت شرایط احکام غیابی و همچنین شرایط قانونی طلاق از طرف مرد، دادگاه رای طلاق را صادر نمود، شوهر باید در مهلت تعیین شده به محضر مراجعه نموده و طلاق را به ثبت برساند.
ثبت طلاق از طرف شوهر منوط به این است که زوجه، حق و حقوق خود را به طور کامل دریافت نموده باشد. البته با صدور غیابی حکم طلاق، در مهلت بیست روزه، زوجه می‌تواند حکم صادره را واخواهی کند.
از آن جهت که در قانون به منظور عدم ثبت محضری طلاق برای شوهر مجازات تعیین شده است، در این صورت شوهر باید در فرصتی که قانون تعیین کرده، بعد از دریافت گواهی عدم امکان سازش به دفاتر ازدواج و طلاق مراجعه کند و ثبت طلاق را انجام دهد.
بنابراین می‌توان گفت که صدور حکم غیابی طلاق در طلاقی که از طرف مرد درخواست شده باشد، می‌تواند باعث شود تا به جهت عدم حضور زوجه در دادگاه، امکان دفاع از حق و حقوق او وجود نداشته باشد.
البته زن می‌تواند با تنظیم لایحه دفاعیه و تقدیم آن به دادگاه، مانع از صدور رای طلاق به صورت غیابی شود.
ثبت طلاق غیابی از طرف زن
ثبت طلاق غیابی، همانطور که از طرف مرد می‌تواند انجام شود، این امکان وجود دارد که زوجه برای ثبت این نوع طلاق نیز اقدام نماید. علی رغم عدم برخورداری زوجه از حق طلاق اما او می‌تواند در شرایطی نیز برای طلاق اقدام کند.
طلاق از طرف مشروط به ارائه دلایل محکمه پسند است و امکان طلاق بدون دلیل از طرف زن تنها در مواردی محدود انجام می‌شود. در صورت برخورداری زن از حق طلاق، او می‌تواند بدون رضایت شوهر تقاضای طلاق کند.
طلاق غیابی از طرف زن بدین معناست که زوجه با انجام مراحل اولیه طلاق، دادخواست طلاق به دادگاه داده و طرف مقابل دعوا یعنی شوهر یا وکیل او در جلسات دادرسی حضور نداشته و یا این که لایحه مکتوبی برای دفاع از حقوق خود نیز به دادگاه تقدیم ننموده باشند.
علاوه بر این که به جهت عدم صدور ابلاغیه دادگاه به شکل واقعی، صدور حکم غیابی طلاق امکان پذیر است.
زوجه برای گرفتن طلاق به صورت غیابی از شوهر باید بتواند درخواست طلاق را طبق مواد قانونی ارائه کند. در واقع دادخواست طلاق بایستی به دلیل عسر و حرج و یا سایر مواردی که به عنوان طلاق از طرف زن در قانون شناخته می‌شوند، ارائه شود.
در هر صورت اگر دادگاه حکم طلاق غیابی را صادر نمود و این حکم قطعی شد، حال زوجه به عنوان مرحله نهایی طلاق بایستی به دفترخانه جهت ثبت طلاق مراجعه کند.
علی رغم این که با تاکید وکیل آنلاین عدم ثبت محضری طلاق غیابی برای زوجه، ضمانت اجرای حقوقی ندارد، اما برای شوهر دارای مجازات است. با توجه به این که طلاق از طرف زوجه مطرح شده، در صورت عدم حضور شوهر در دفترخانه، ابلاغیه برای او صادر می‌شود تا در محضر جهت ثبت طلاق حضور داشته باشد.
نحوه ثبت طلاق غیابی
در صورت وجود شرایط ذکر شده در قانون آیین دادرسی مدنی، امکان صدور غیابی حکم طلاق از طرف دادگاه وجود دارد. طلاق غیابی می‌تواند به خواست شوهر و یا زوجه باشد.
البته زوجین در صدور غیابی رای طلاق، دخالتی ندارند و اگر موارد قانونی محرز باشد، دادگاه مبادرت به صدور این حکم می‌کند.
حال در مورد این که ثبت طلاق غیابی چگونه انجام می‌شود، باید گفت که تفاوتی با ثبت سایر انواع طلاق ندارد و همان فرآیند که برای ثبت طلاق از طرف مرد و یا زن، انجام می‌شود، در خصوص ثبت طلاق غیابی نیز به این شیوه عمل خواهد شد.
در هر صورت می‌توان گفت که طبق مراحل زیر، ثبت طلاق در محضر انجام می شود:
انجام مقدمات طلاق
پیش از آن که حکم طلاق غیابی صادر شود و زوجین برای ثبت آن به محضر مراجعه کنند، لازم است که مقدمات قانونی طلاق انجام شود. تمامی انواع طلاق، دارای مقدمات خاصی هستند. فرآیند طلاق ابتدا با مرحله مشاوره طلاق شروع می‌شود.
شرکت در جلسات مشاوره طلاق اجباری است و در این صورت لازم است که زوجین با ثبت نام در سامانه تصمیم، تعیین وقت مشاوره کنند و تمام جلسات مزبور را شرکت نماید.
با شرکت در جلسات مشاوره طلاق، در صورت این که اختلاف بین زوجین همچنان وجود داشته باشد و این موضوع از نظر مشاور، تایید شود، گواهی عدم امکان انصراف از طلاق صادر می‌شود. در ادامه لازم است که متن دادخواست طلاق نگارش شده و در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت برسد.
با بررسی پرونده طلاق توسط دادگاه و انجام مرحله داوری، در صورت عدم حضور خوانده در مراحل دادرسی و سایر شرایط احکام غیابی، دادگاه حکم طلاق را به صورت غیابی صادر می‌کند.
دریافت گواهی عدم امکان سازش
با انجام مقدمات طلاق، دادگاه اقدام به بررسی پرونده نموده و گواهی عدم امکان سازش را صادر می‌کند. مهلت اعتبار این گواهی برای ثبت محضری طلاق، سه ماه است که البته در صورت فرجام خواهی، مهلت شش ماهه برای طلاق در نظر گرفته می‌شود.
صدور گواهی عدم امکان سازش به منزله آن است که دادگاه اجازه قانونی برای جدایی زوجین را صادر کرده و از طریق آن می‌توانند اقدام به ثبت طلاق کنند.
تهیه مدارک مورد نیاز طلاق
برای ثبت طلاق در محضر، لازم است که مدارک از پیش تهیه شده و در زمان مراجعه به دفترخانه، در اختیار سردفتر قرار گیرد.
برای تسریع در روند رسیدگی به پرونده طلاق، بهتر است که زوجین تمام مدارک لازم را آماده نموده باشند و سپس با در اختیار داشتن این مدارک ثبت محضری طلاق را انجام دهند. در صورت عدم وجود یکی از مدارک لازم، ثبت طلاق به زمان تکمیل مدارک موکول می‌شود.
مراجعه به محضر و اجرای آداب شرعی طلاق
در زمان مراجعه به محضر، ابتدا باید آداب شرعی طلاق، اجرا شود تا سپس طلاق به ثبت برسد. در ابتدا لازم است که زن و شوهر الفاظ عربی که مختص طلاق است را بخوانند.
خواندن صحیح خطبه طلاق جز یکی از شرایط اساسی صحت طلاق می‌باشد که در صورت عدم توانایی تکرار این جملات و خواندن آنها، زوجین می‌توانند به سردفتر، وکالت بدهند که تا خواندن خطبه طلاق توسط سردفتر انجام شود.
جدای از خواندن خطبه طلاق، لازم است که حداقل دو نفر مرد به عنوان شاهد در محضر حضور داشته باشند. در صورت اجرای این موارد، آداب و رسوم شرعی طلاق اجرا شده است.
از دیدگاه شرعی، همین اجرای دو شرط مزبور برای صحت طلاق، کافی است و دیگری نیاز به ثبت محضری طلاق نیست. حتی در صورتی که حکم دادگاه وجود نداشته باشد، با رعایت آداب مربوطه می‌توان گفت که شرعا طلاق صورت گرفته صحیح بوده و نمی توان آن را باطل دانست.
پرداخت هزینه و ثبت طلاق در محضر
بعد از انجام مراحل قبلی، به صرف پرداخت هزینه حق مربوط به محضر، ثبت طلاق انجام می‌شود. در این صورت می‌توان گفت که تمامی فرآیند که لازم است تا برای ثبت طلاق محضری انجام شود، همان مراحلی است که بیان کردیم.
لازم به ذکر است که برای ثبت غیابی طلاق، باید دادگاه حکم طلاق را صادر نموده و همچنین این حکم به مرحله قطعیت نیز رسیده باشد.
تا زمانی که حکم طلاق غیابی، قطعی نشده باشد، نمی‌توان اقدام به ثبت محضری طلاق نمود. همچنین در هر زمانی برای زوجین این امکان وجود ندارد تا بتوانند در محضر، ثبت طلاق را انجام دهند، بلکه باید در مهلت قانونی تعیین شده که به مدت سه ماه از تاریخ صدور حکم غیابی طلاق که قطعی شده باشد، در محضر ثبت طلاق انجام شود.
شرایط صحت ثبت طلاق غیابی
صحت طلاق غیابی را می‌توان از منظر قانونی و شرعی مورد بررسی قرار داد. از دیدگاه شرعی، در صورتی که آداب طلاق به درستی رعایت شود، طلاق صحیح است اما از نظر قانونی شرایط دیگری برای صحیح بودن صیغه طلاق، وجود دارد.
در واقع حتی اگر مراحل طلاق به درستی انجام شده باشد، در صورت اجرا نشدن تشریفات طلاق نمی‌توان قانونا و یا شرعا طلاق را صحیح دانست.
از لحاظ شرعی، طلاق در صورتی صحیح است که خواندن خطبه و یا صیغه طلاق به درستی انجام شود و اجرای آنها در حضور دو شاهد صورت گرفته باشد.
این موارد برای صحیح بودن صیغه طلاق به لحاظ شرعی کافی است. اما از نظر قانونی، شرایط صحت طلاق این است که اولا دادگاه مجوز لازم را طی حکم طلاق صادر نموده باشد و ثانیا طلاق در محضر ثبت شده باشد. همچنین طلاق دهنده اراده و میل واقعی برای طلاق همسر خود داشته باشد.
حکم قانونی طلاق بدون ثبت در محضر و طلاق بدون حکم دادگاه، باطل است. همچنین در صورتی که دادگاه حکم طلاق را صادر کرده و ثبت محضری طلاق نیز انجام شده باشد، در صورت اثبات عدم اراده طلاق دهنده در طلاق دادن همسر خود، طلاق ثبت شده باطل است.
مدارک لازم برای ثبت طلاق غیابی
برای ثبت طلاق غیابی در زمان مراجعه به محضر، لازم است که مدارکی مشخص تهیه شود. در این صورت برای ثبت محضری طلاق غیابی، بایستی مدارک زیر آماده شود:
- شناسنامه و کارت ملی زوجین
- حکم غیابی طلاق
- گواهی عدم بارداری
- اصل سند ازدواج و یا رونوشت آن
مدارک اصلی و مهم در طلاق غیابی، همین چهار مورد مزبور است. حکم طلاق غیابی صادره از دادگاه خانواده جز مدارک ابتدایی در ثبت طلاق محسوب می‌شود که با صدور این حکم، در واقع دادگاه مجوز لازم را برای طلاق گرفتن زوجین صادر کرده و در این صورت می‌توانند اقدام به ثبت محضری طلاق نمایند.
ارائه گواهی عدم بارداری نیز به منزله تعیین تکلیف حقوق فرزند در صورت حامله بودن زن است. قانونا می‌توان حتی در صورتی که خانم حامله باشد، طلاق را ثبت کند و این گواهی تنها برای این است که اگر تست آزمایش بارداری مثبت باشد، نفقه و حضانت فرزند قبل از آن که ثبت طلاق انجام شود، مشخص گردد.
اصل سند نکاحیه نیز از دیگر مدارک لازم در ثبت غیابی طلاق است. در صورت مفقودی این سند، امکان ارائه رونوشت آن وجود دارد که برای دریافت رونوشت عقدنامه می توان به محضری که ثبت ازدواج در آن انجام شده، تقاضای دریافت رونوشت سند نکاحیه را دارد.
هزینه ثبت طلاق غیابی چقدر است؟
هزینه ثبت طلاق غیابی شامل هزینه هایی است که برای طلاق از طرف مرد و یا طلاق از طرف ن در نظر گفته می‌شود.
هزینه به ثبت رساندن این نوع طلاق شامل حق المشاوره طلاق، هزینه ثبت دادخواست طلاق در دفاتر خدمات قضایی، هزینه دادرسی، داوری پرونده طلاق، اعتراض به حکم غیابی طلاق از طریق واخواهی و در نهایت هزینه ثبت طلاق در محضر.
گفتنی است که به هزینه‌های مزبور می‌توان به هزینه حق الوکاله وکیل نیز اشاره کرد. البته زوجین می‌توانند بدون گرفتن وکیل طلاق نیز شخصا مراحل طلاق و ثبت آن را انجام دهند. البته که می‌توانید با دریافت مشاوره حقوقی و پرداخت هزیمه حق‌المشاوره نیز برای ارائه درخواست طلاق نیز اقدام کنید.
ضمانت اجرای عدم ثبت طلاق غیابی
همانطور که بر اساس قانون حمایت خانواده، ثبت محضری طلاق غیابی و سایر طلاق‌ها، الزامی شده است، در صورت عدم ثبت آن در قانون مجازات تعیین شده است.
ضمانت اجرای عدم ثبت طلاق غیابی، مشمول ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده است. البته که تعیین مجازات عدم ثبت طلاق غیابی تنها برای شوهر در قانون صورت گرفته است.
بر همین اساس، اگر شوهر، بدون ثبت در دفاتر رسمی به نکاح دائم، فسخ نکاح، طلاق و یا رجوع بعد از طلاق تا یک ماه پس از ثبت آن خودداری کند، ضمن این که ملزم به ثبت واقعه مزبور می‌شود، مجازات جزای نقدی درجه ۵ و یا حبس تعزیری درجه ۷ برای او در نظر گرفته می‌شود.
مشاوره حقوقی با وکیل طلاق در مورد نحوه ثبت طلاق غیابی
در مورد نحوه ثبت طلاق غیابی و احکام مرتبط با آن در متن مقاله، توضیحاتی بیان شد. ثبت طلاق غیابی در صورتی انجام می‌شود که دادگاه حکم غیابی طلاق را صادر نموده و سپس با ارائه مدارک مورد نیاز به دفترخانه، ثبت محضری طلاق صورت می‌گیرد.
در همین راستا اگر سوالات حقوقی مختلفی دارید، می‌توانید از خدمات مشاوره سامانه بنیاد وکلا استفاده نمایید. برای دریافت مشاوره حقوقی طلاق و گفتگو با وکلای با تجربه و متخصص با کارشناسان ما در تماس باشید.
