همه ما در فیلم و ها داستان ها، قصه هایی را درباره شخصیت هایی دیده یا شنیده ایم که به عنوان رئیس یک گروه خلافکار، سردستگی افرادی را برای انجام یک عمل مجرمانه بر عهده دارند.
این افراد معمولا نقشه های جرم را می کشند و با همکاری افراد دیگر که زیردست آنها هستند ، اقدام به فعل مجرمانه می کنند.
در قانون مجازات کسی که برای وقوع یک جرم نقشه می کشد و افرادی را برای انجام دادن یک عمل مجرمانه گرد هم می آورد، مجازاتی به مراتب سنگین تر از کسانی که زیردست او هستند در نظر گرفته شده است.
به این کار در قانون کیفری سردستگی گروه مجرمانه سازمان یافته گفته می شود.
از این رو در این مقاله به بررسی سردستگی گروه مجرمانه سازمان یافته از جمله تعریف گروه مجرمانه، تعریف سردستگی و مجازات سردستگی گروه مجرمانه می پردازیم .
تعریف گروه مجرمانه
گروه مجرمانه عبارت است از گروه نسبتا منسجمی که از سه نفر یا بیشتر تشکیل شده است که هدف آن انجام یک فعل مجرمانه است.
این گروه می تواند از ابتدا با قصد ارتکاب جرم تشکیل شده باشد و افراد آن با این نیت دور هم جمع شده باشند یا اینکه افرادی با نیات غیر مجرمانه، گروهی تشکیل داده باشند اما بعد از تشکیل، هدف آن به سمت ارتکاب جرم منحرف شود.
تعریف سردستگی
سردستگی دارای تعریف پیچیده ای نیست.
سر دستگی در سه حالت رخ می دهد.
اول در صورتی که یک نفر، گروهی مجرمانه را تشکیل دهد.
دومین حالت سردستگی گروه مجرمانه طراحی آن است.
علاوه بر این سازماندهی و اداره گروه مجرمانه نیز از موارد سردستگی گروه مجرمانه تلقی می شود؛ بنابراین می توان گفت، سردستگی عبارت است از تشکیل یا طراحی یا سازماندهی یا اداره گروه مجرمانه.
مجازات سردستگی گروه مجرمانه
مجازات سردستگی گروه مجرمانه در ماده ۱۳۰ قانون مجازات اسلامی سال ۹۲ مشخص شده است.
در این ماده آمده است که: "هر کسی سردستگی یک گروه مجرمانه را بر عهده گیرد به حداکثر مجازات شدیدترین جرمی که اعضای آن گروه در راستای اهداف همان گروه مرتکب شوند، محکوم می گردد، مگر اینکه جرم ارتکابی موجب حد، قصاص، یا دیه باشد که در این صورت به حداکثر مجازات معاونت در آن جرم محکوم می شود.
در محاربه و افساد فی الارض زمانی که عنوان محارب یا مفسد فی الارض بر سردسته گروه صدق کند حسب مورد به مجازات محارب یا مفسد فی الارض محکوم می گردد".
بنابراین مجازات سردستگی گروه مجرمانه در سه حالت زیر قرار دارد:
- سردسته به حداکثر مجازات شدیدترین جرمی که اعضای گروه در راستای هدف همان گروه انجام داده اند، محکوم می شود.
- اگر شدیدترین مجازات بیان شده در مورد قبل مجازات حدی، قصاص و یا دیه باشد، سردسته به حداکثر مجازات معاونت در جرم محکوم می شود.
