امروزه یکی از جدیدترین شیوه ی بازاریابی روز دنیا، پیامک تبلیغاتی است.
کسانی که دارای بیزینس یا استارتاپی هستید که به تازگی شروع به کار کرده اند و احتمالا بودجه ی کافی برای تبلیغات از طریق بیلبورد و یا تلویزیون را ندارند، پیامک تبلیغاتی و تراکت دو راه حلی هستند که با آن ها می توانند صدای کسب و کارشان را به گوش مخاطبان برسانند.
برگه های چاپی در ابعاد ۸.۵ در ۱۱ هستند که در آن به معرفی محصولات، اگاهی دادن از رویداد خاصی و معرفی ارائه دهندگان خدمات و … می پردازد.
- الف) مزایای تراکت تبلیغاتی
عبارتند از:
- بازاریابی سریع
- دیده شدن آسان
- تاحدی مقرون به صرفه بودن.
- ب) معایب تراکت تبلیغاتی
عبارتند از:
- هدر رفتن کاغذ
- هدفمند نبودن آن
- تاثیر کوتاه مدت.
آن دست پیامک هایی هستند که به منظور تبلیغات کسب و کار و برند در غالب اس ام اس انبوه ارسال می شوند.
پیامک تبلیغاتی با اصول درست خود راه وسیعی را برای کسب و کار باز می کند.
به طوری که امروزه هر شرکت بزرگ و استارت آپ کوچکی به هیچ عنوان نباید از تاثیرات آن غافل شوند و مزایای آن را نادیده بگیرند.
از جمله مزایای پیامک تبلیغاتی عبارتند از:
- دسترسی آسان به افراد
- ارتباط مستقیم با مشتریان
- رسیدن پیام به مقصد.
حال با توجه به ذکر نکات بالا، به اهمیت پیامک تبلیغاتی و نقش آن در روند و پیشرفت و شناسایی خدمات و کالاها و بیزینس ها پی بردید اما همانطور که پیامک تبلیغاتی اثرات بسیار مثبتی برای ارائه دهندگان کالا و خدمات دارد، می تواند برای دریافت کنندگان این پیامک ها موجب برهم زدن آرامش و مزاحمت های پی در پی به علت کثرت تعداد این پیامک ها باشد تا جایی که حتی بعضی از این پیامک ها هزینه ای برای مشترکین در بردارد.
مثلا زمانی که افراد در کشورهای خارجی هستند و پیامک های تبلیغاتی برای آنها ارسال می گردد، این امر سبب ایجاد هزینه گزاف برای مشترکین خواهد بود.
سامانه پیام کوتاه نیز مانند تمامی محصولات دیگر دارای شرایط و قوانینی است که در صورت عدم رعایت هریک از این قوانین، موجب انسداد سامانه و انجام پروسه های مورد نیاز برای بازگشایی مجدد (در صورت امکان) خواهد شد.
شرایط عمومی ارسال پیامک تبلیغاتی
بر اساس ماده ۲۱ قانون جرایم رایانه ای، رعایت موارد زیر در محتوای پیامک الزامی خواهد بود.
- الف) محتوای پیامک نباید خلاف عفت و اخلاق جامعه باشد:
هرگونه اشاعه فحشا، تحریک، تشویق و یا دعوت به فساد، انتشار و توزیع هرگونه محتوای مبتذل و مستهجن و تحقیر و توهین به زنان از جمله خط قرمزهای محتوای پیامک می باشد.
هرگونه راه اندازی مراکز همسریابی به صورت آنلاین در فشای مجازی، الزاما باید با مجوز دریافتی از وزارت ورزش و جوانان صورت پذیرد.
- ب) محتوای پیامک نباید علیه مقدسات اسلامی باشد:
هرگونه محتوای خلاف موازین اسلامی، توهین به دین و مقدسات، اهانت و توهین به هر یک از انبیا و ائمه طاهرین، تبلیغات برای گروه و یا حزب مخالف اسلام و اهانت به رهبری از جمله مواردی است که مشاهده هر یک از آنها در متن پیامک، تبعات بعدی در بر خواهد داشت.
- ج) محتوای پیامک نباید خلاف امنیت و آسایش عمومی جامعه باشد:
تشکیل گروه در فضای مجازی برای بر هم زدن نظم و امنیت، انتشار محتوا علیه قانون اساسی، اخلال در وحدت ملی، انتشار غیرمجاز اسرار دولتی و نیروهای مسلح از جمله مواردی است که رعایت نکردن آنها تبعات بعدی در بر خواهد داشت.
- د) محتوای پیامک نباید علیه مقامات و نهادهای دولتی و عمومی باشد.
- ه) محتوای پیامک نباید شامل موارد زیر باشد:
- انتشار و توزیع نرم افزاری هایی که صرفا برای ارتکاب اعمال مجرمانه استفاده می گردد.
- انتشار رمز عبور و اطلاعاتی که امکان دسترسی غیرمجاز به داده های سازمانی را فراهم می کند.
- انتشار و آموزش هرگونه محتوای مربوط به چگونگی نفوذ، شنود و … از مراکز رایانه ای و مخابراتی
- انتشار فیلترشکن وراههای عبور از فیلترینگ
- انتشار و تبلیغ مراکز قمار در فضای مجازی
- انتشار و تبلیغ پایگاههای اینترنتی بانکها و سازمانها
- و) محتوای پیامک نباید تحریک، ترغیب و یا دعوت به ارتکاب جرم نماید.
این مواردی است که کسانی که می خواهند پیامک تبلیغاتی ارسال کنند باید رعایت کنند.
حال اگر همه این شرایط رعایت شد و پیامک تبلیغاتی ارسال شد و منجر به سلب آسایش گیرندگان یا همان مشترکین شد، آنها چه اقدام قانونی می توانند در این خصوص انجام دهند؟ آیا مصوبه یا قانونی در خصوص ارسال پیامک های تبلیغاتی وجود دارد؟
در پاسخ به سوال بالا باید بگوییم مصوبه ای در آیین نامه ساماندهی و نظارت بر خدمات پیامکی شبکه های ارتباطی در تاریخ ۲۱ بهمن ماه سال ۹۳ در جلسه شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسید.
مصوبه ممنوعیت ارسال پیامک تبلیغاتی
اپراتورهای موبایل باید ارسال پیامک به مشترکان خود را ساماندهی کرده و با رضایت مشترکان نسبت به ارسال این پیامکها اقدام کنند.
مصوبه ممنوعیت ارسال SMS های انبوه، تمامی پیامهای تبلیغاتی، اطلاع رسانی و خبری و حتی پیامکهای مسابقات را نیز شامل می شود.
اپراتورها برای تفکیک پیامکهای تبلیغاتی و خبری از اطلاع رسانی مشترکان باید راهکارهای لازم را تعریف کرده و دسته بندی دریافت پیامکهای انبوه را به عهده مشترک بگذارند تا تنها پیام هایی که مورد نیاز مشترک است به وی ارسال شود.
رعایت حریم خصوصی اشخاص و جلوگیری از مزاحمتهای ناشی از ارسال پیامکهای تبلیغاتی و اطلاع رسانی از جمله دلایل تصویب این مصوبه اعلام شده است چرا که شیوه ارسال پیامکهای تبلیغاتی به تلفن‌های همراه مشترکان و افزایش روزافزون تعداد این پیامکها بدون اجازه مشترکان در تمامی ساعات شبانه روز و حتی نیمه‌های شب، مورد انتقاد بسیاری از مشترکان بوده است.
حال باید ببینیم آیا تدابیر لازم برای اجرایی شدن این مصوبه و ضمانت اجرای موثری برای رعایت کردن آن وجود دارد یا خیر؟
ضمانت اجرای مصوبه ممنوعیت ارسال پیامک تبلیغاتی
اپراتورها بر این عقیده هستند که یکی از مقررات تکمیلی آنها مصوبه ممنوعیت ارسال پیامک های تبلیغاتی بدون اجازه مشترکین است.
آنها موظفند آن را رعایت کنند و در صورت نقص خاطی هستند و چون وارد حریم خصوصی افراد شده اند پس امکان شکایت کیفری در این موارد وجود خواهد داشت
پیامک های تبلیغاتی که برای مشترکین ارسال می گردد از نظر محتوای آنها به پیامک های اخلاقی و غیر اخلاقی تقسیم می شود.
پیامک های اخلاقی همان پیامک های تبلیغاتی هستند که یا توسط خود اپراتور ها برای مشترکین ارسال می گردد یا توسط افراد خصوصی و شرکت های تبلیغاتی که برخی امکانات را خریداری نموده و از طریق آن این پیامک ها را برای مشترکین ارسال می نمایند.
در صورتی که پیامک های دریافتی جزو گروه اول باشند یعنی اپراتورها آنها را ارسال کرده باشند مشترک می تواند درخواست لغو آنها را داده و اپراتور موظف است تا از ارسال آن پیامک ها برای مشترک مورد نظر خودداری نماید و در صورتی که مجددا برای وی پیامک ارسال گردد، او میتواند از مخابرات و شرکت تبلیغاتی شکایت کرده و خسارت دریافت نماید.
ولی در صورتی که پیامک ها از جانب افراد خصوصی ارسال گردد، براساس ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی، افراد می توانند شکایت خود را مطرح نمایند؛ چرا که در این ماده بیان شده که در صورتی که شخصی به وسیله تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی دیگر برای اشخاص، مزاحمت ایجاد نماید، علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات مرتکب به حبس از یک ماه تا ۶ ماه محکوم خواهد شد.
با این توضیحات باید گفت ارسال پیامکهای تبلیغاتی از مصادیق مزاحمت تلقی میگردد و شرکت مخابرات ایران در این زمینه مقصر است؛ بنابراین می توان علیه آن و علیه شرکتهای تبلیغاتی طرح شکایت نمود.
نحوه شکایت از مخابرات در خصوص پیامک های تبلیغاتی
برای شکایت از مخابرات ابتدا باید در سامانه الکترونیکی رسیدگی به شکایات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در راستای اجرای ماده ۲۵ قانون ارتقای نظام سلامت اداری و مقابله با فساد شکایت نمود و شماره پیگیری دریافت نمود.
اداره کل بازرسی شرکت ها و سازمانهای تابعه مسئولیت پاسخگویی و رسیدگی به شکایات در این موارد را دارند. پذیرش هر شکواییه منوط به رسیدگی اولیه موضوع از جانب ابن اداره و دریافت پاسخ میباشد.
نتیجه گیری
دریافت کنندگان پیامکهای تبلیغاتی علاوه بر اینکه میتوانند به عنوان مزاحمت از ارسال کنندگان، شکایت نمایند، بلکه در صورت غیر اخلاقی بودن محتوای پیامک ها می توانند آن را به لحاظ محتوا مورد رسیدگی قرار دهند که در این زمینه میتوانند به مواد ۱۶ قانون جرایم رایانه‌ای و ماده ۶۹۸ و ۶۹۹ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی و ۶۶۹قانون مجازات اسلامی استناد نمایند.
