یکی از موضوعات مهم و مبتلابه در دعاوی کیفری و پرونده های کیفری که در تنظیم شکواییه از سوی شکات ذکر میکردد، طرح دعوای کیفری تحت عنوان فروش مال غیر و مجازات آن است.
تعریف جرم فروش مال غیر
کسی که مال غیر را با علم به اینکه مال غیر است به نحوی از انحاء عینا یا منفعتا بدون مجوز قانونی به دیگری منتقل کند، کلاهبردار محسوب و مطابق ماده ۲۳۸ قانون عمومی محکوم میشود و همچنین است انتقال گیرنده که در حین معامله عالم به عدم مالکیت انتقال دهنده باشد.
اگر مالک از وقوع معامله مطلع شده و تا یک ماه پس از حصول اطلاع اظهاریه برای ابلاغ به انتقال گیرنده و مطلع کردن او از مالکیت خود به اداره ثبت‌اسناد یا دفتر بدایت یا صلحیه یا یکی از دوائر دیگر دولتی تسلیم ننماید، معاون جرم محسوب خواهد شد.
هر یک از دوائر و دفاتر فوق مکلفند در مقابل اظهاریه مالک رسید داده آن را بدون فوت وقت به طرف برسانند، لذا جرم فروش مال غیر در ماده ۱ قانون راجع به انتقال مال غیر مورد جرم انگاری و تعریف واقع شده است.
تاثیر رضایت شاکی در فروش مال غیر
هنگامیکه شاکی درصدد تنظیم شکواییه علیه متهم یا متهمان برمی آید، میتواند با اعلام رضایت خود و اعلام گذشت خویش، از پرونده کیفری خارج شود ولی سوال این است که رضایت شاکی در فروش مال غیر و در کلیه ابعاد این جرم، چه تاثیری در روند پرونده و سرنوشت آن دارد؟
خوب است بدانید جرم فروش مال غیر از جمله جرایم غیرقابل گذشت میباشد، لذا با اعلام رضایت شاکی پرونده مختومه نشده و به دلیل وجود جنبه عمومی، پرونده کیفری مفتوح باقی مانده و دادگاه صالح به رسیدگی خویش در خصوص این جرم، ادامه میدهد.
رضایت شاکی در فروش مال غیر بی تاثیر نبوده و از موجبات تخفیف مجازات متهم یا متهمان میباشد.
تخفیف مجازات چیست؟
در راستای تبیین تاثیر رضایت شاکی در جرم فروش مال غیر میبایست عنوان نمود که معنای تخفیف در مجازات چیست؟ لذا وکیل دعاوی کیفری تبیین میدارد:
به موجب مواد ۳۷ و ۳۸ قانون مجازات اسلامی، درصورت وجود جهات تخفیف در پرونده کیفری، دادگاه میتواند مجازات متهم را تقلیل داده یا تبدیل نماید.
بعنوان مثال، درصورت وجود جهات تخفیف همچون رضایت شاکی در فروش مال غیر، دادگاه میتواند حبس مربوطه را تقلیل داده و کاهش بدهد یا سایر مجازاتهای تعزیری مربوطه را به انواع دیگری تبدیل نماید؛ مثلا شلاق را به جزای نقدی و برعکس تبدیل کند.
رضایت شاکی در فروش مال غیر پس از شکایت
مادامیکه پرونده کیفری این جرم، مفتوح و در حال رسیدگی است، اگر شاکی رضایت خویش را اعلام نماید، متهم میتواند به استناد اعلام رضایت شاکی در فروش مال غیر، از دادگاه رسیدگی کننده، اعمال مقررات تخفیف مجازات را درخصوص دعوای کیفری مطروحه، تقاضا نماید.
خوب توجه نمایید که جرم مذکور از جمله جرایم غیر قابل گذشت میباشد؛ لذا متهم نمیتواند به استناد اعلام رضایت شاکی در فروش مال غیر، مختومه شدن پرونده کیفری را تقاضا کند.
جرم غیر قابل گذشت چیست؟
قانونگذار به دلیل سختگیری در کیفر برخی از متهمان و جرایم ارتکابی از ناحیه ایشان، برخی از جرایم را قابل گذشت اعلام نموده و سایر جرم ها را غیرقابل گذشت معرفی داشته است.
جرمی غیر قابل گذشت است که با اعلام رضایت شاکی، پرونده کیفری مختومه نشده و همچنان رسیدگی قضایی در خصوص آن ادامه می یابد. دلیل این امر، وجود جنبه عمومی در برخی جرایم همچون جرم فروش مال غیر است.
رضایت شاکی در فروش مال غیر پس از صدور حکم قطعی
در بسیاری از دعاوی کیفری شاهد اعلام رضایت شاکی پس از صدور رای قطعی هستیم، پس از صدور رای قطعی، نوبت به مرحله اجرای حکم میرسد.
حال اگر شاکی در این مرحله رضایت خویش را اعلام نماید چه میشود؟
رضایت شاکی در فروش مال غیر پس از صدور حکم قطعی موجب آن میشود که محکوم از دادگاه صادر کننده حکم قطعی، اعمال تخفیف مجازات را تقاضا نماید.
در این فرض، دادگاه مذکور در وقت فوق العاده به تقاضای محکوم علیه رسیدگی کرده و مجازات وی را طبق مقررات قانونی کاهش میدهد.
شاکی کیست؟
بزه دیده یا قربانی جرم که مدعی تضییع حقی از حقوق خویش میباشد، با طرح پرونده کیفری و تنظیم شکواییه، عنوان شاکی را اخذ مینماید.
اخذ رضایت شاکی یکی از بهترین و مهمترین موارد دستیابی متهم به گشایش در پرونده اش میباشد.
رضایت شاکی در فروش مال غیر مطابق بند الف ماده ۳۸ قانون مجازات اسلامی موجب بروز جهات تخفیف در مجازات است.
چگونگی اخذ رضایت شاکی در فروش مال غیر
خوب است بدانید بهترین راه برای تعیین سرنوشتی روشن در هر پرونده کیفری، اخذ رضایت شاکی مربوطه است.
بهترین راه برای اخذ رضایت از شاکی، رد مال به او و جبران خسارات وارده به وی میباشد.
متهم پرونده جرم فروش مال غیر میتواند در اثنای رسیدگی قضایی، اقدامات لازمه جهت اخذ رضایت شاکی در فروش مال غیر را انجام داده و در صورت حصول رضایت، به آن استناد نماید.
