زمانی که شخصی برای اقامه دعوا در دادگاه وکیلی انتخاب می کند، اصل بر این است که وکیل کلیه اختیارات لازم را برای اقامه دعوا داشته باشد تا بتواند هم اقامه دعوا نماید، هم از دعوا دفاع کند، مگر اینکه خود شخص موکل برخی از اختیارات را از وکیل سلب کرده باشد.
همچنین، برخی امور اصلا قابل وکالت دادن نیستند و حتما خود شخص باید آنها را انجام دهد.
به علاوه اینکه، بر اساس ماده ۳۵ و ۳۶ قانون آیین دادرسی مدنی، برخی از امور حتما باید در وکالتنامه درج شوند تا وکیل اختیار انجام دادن آنها را داشته باشد.
به همین مناسبت، قصد داریم در این مقاله به بررسی حدود اختیارات وکیل دادگستری بپردازیم.
بنابراین ، ابتدا حدود اختیارات وکیل در قانون و سپس حدود اختیارات وکیل در وکالتنامه را مورد بررسی قرار می دهیم.
حدود اختیارات وکیل در قانون
به همین دلیل، به موجب ماده ۳۵ قانون آیین دادرسی مدنی، وکالت در دادگاه ها شامل تمام اختیارات راجع به امر دادرسی می باشد، مگر اینکه خود موکل برخی از امور را استثنا کرده باشد و در آن مورد از وکیل سلب اختیار کرده باشد.
همچنین، بر اساس قانون، برخی از امور و دعاوی قابل وکالت دادن نیستند و وکالت دادن در آنها خلاف شرع می باشد.
به موجب تبصره ۲ ماده ۳۵ قانون آیین دادرسی مدنی، "سوگند، شهادت، اقرار، لعان و ایلاء قابل توکیل نمی باشد".
به همین دلیل، اصل بر این است که حدود اختیارات وکیل تمامی امور مربوط به دعوا را در بر گیرد؛ مگر در مواردی که خود موکل استثنا کرده باشد ، یا به موجب قانون امور غیر قابل توکیل باشند.
حدود اختیارات وکیل در وکالتنامه
همانگونه که گفته شد، وکالت در دادگاه ها اصولا شامل تمام اختیارات مربوط به دادرسی است، اما به موجب همین ماده، برخی از اختیارات وکیل باید در وکالتنامه تصریح شود تا وکیل از آنها برخوردار باشد.
بر این اساس، حدود اختیارات وکیل در وکالتنامه شامل موارد زیر است:
- وکالت راجع به اعتراض به رأی، تجدید نظر، فرجام خواهی و اعاده دادرسی
- وکالت در مصالحه و سازش
- وکالت در ادعای جعل یا انکار و تردید نسبت به سند طرف و استرداد سند
- وکالت در تعیین جاعل
- وکالت در ارجاع دعوا به داوری و تعیین داور
- وکالت در توکیل
- وکالت در تعیین مصدق و کارشناس
- وکالت در دعوای خسارت
- وکالت در استرداد دادخواست یا استرداد دعوا
- وکالت در جلب شخص ثالث و دفاع از دعوای ثالث
- وکالت در ورود شخص ثالث و دفاع از دعوای ورود ثالث
- وکالت در دعوای متقابل و دفاع در قبال آن
- وکالت در دعوای اعسار
- وکالت در قبول یا رد سوگند
همچنین، بر اساس ماده ۳۶ قانون آیین دادرسی مدنی، "وکیل در دادرسی، در صورتی حق درخواست صدور برگ اجرایی و تعقیب عملیات آن و اخذ محکوم به و وجوه ایداعی به نام موکل را خواهد داشت که در وکالت نامه تصریح شده باشد".
در حال حاضر، مواردی که باید در وکالت نامه تصریح شود، بر روی برگه وکالتنامه وکلا درج می شود و در صورتی که موکل بخواهد، ذیل آن را امضا می کند.
