مال وقفی یک مال اهدایی از واقف برای استفاده در راستای هدف مشخصی است.
عقد وقف، برای شکل گیری ارکانی دارد که باید آنها را رعایت کرد.
یکی از این ارکان، واقف است که برای اداره امور مربوط به موقوفه، متولی تعیین می کند.
شیوه های انتخاب متولی متفاوت است، مثلا در یک شیوه اداره مال موقوفه توسط چند متولی صورت می گیرد.
با این همه، متولیان وظایف مشترکی دارند که باید به آنها بپردازند؛ گاهی عدم انجام این وظایف منجر به عزل متولی می شود.
از این رو در این مقاله به بررسی وظایف متولی و واگذاری وظایف متولی به دیگری می پردازیم.
وظایف متولی
وظایف متولی از قرار زیر است:
- متولی موظف به قبول تولیت نیست اما اگر قبول کرد دیگر نمی تواند آن را از بین ببرد؛ پس اولین وظیفه متولی، انجام وظایف در صورت قبول تولیت است.
- متولی موظف است به همان ترتیبی که واقف مشخص کرده است به انجام امور بپردازد، البته در صورتی که واقف وظایف را مشخص نکرده باشد، وظیفه متولی همان امور رایج است، مثل گرفتن اجرت، تقسیم اجرت بین موقوف علیهم و مواردی از این دست.
- مورد بعدی از وظایف متولی این است که طبق مقتضای عقد وقف عمل کند؛ یعنی متولی حق ندارد کاری بر خلاف مصالح موقوفه انجام دهد.
- وظیفه دیگر متولی محدودیت او در عزل سایر متولیان است.
اگر چند نفر متولی در انجام امری باشند، هیچ کدام از آنها نمی توانند دیگری را عزل کنند؛ تنها در حالتی اجازه انجام این کار را دارند که واقف در عقد وقف این اختیار را داده باشد .
واگذاری وظایف متولی به دیگری
مسئله ای که در اینجا بوجود می آید این است که آیا متولی می تواند، وظیفه تولیت و اداره کردن امور را به فرد دیگری واگذار کند؟
طبق ماده ۸۳ قانون مدنی متولی نمی تواند این وظیفه را واگذار کند؛ در واقع تنها زمانی متولی می تواند وظایف تولیت را به دیگری واگذار کند که واقف در عقد وقف اجازه واگذاری تولیت به دیگری را به او داده باشد.
اما اگر در عقد وقف، واقف مباشرت را شرط نکرده باشد، یعنی اگر واقف شرط نکرده باشد که متولی باید به تنهایی به انجام اداره کردن مال موقوفه بپردازد، متولی می تواند وکیل بگیرد، اما نمی تواند وظایف تولیت را واگذار کند.
