تجاوز جنسی از زشت‌ترین و قبیح‌ترین اعمالی است که منجر به آسیب‌های جسمی و روانی بسیاری می‌گردد. تبعات و عواقب این جنایت بر روی هر قربانی می‌تواند متفاوت باشد.
با این حال به طور کلی می‌توان گفت این تبعات می‌توانند شامل آسیب‌های جسمی مانند کبودی، خونریزی، شکستگی و غیره و آسیب‌های روحی و روانی مانند اختلال اضطراب پساتروما، افسردگی، فکر به خودکشی و غیره باشند.
تجربه تجاوز جنسی می‌تواند دارای اثرات بلندمدت برای قربانی باشد. برای مثال او ممکن است در نتیجه حرف‌های اطرافیان و یا عدم دریافت حمایت مناسب، خودش را سرزنش نماید.
همچنین قربانی ممکن است احساس خشم، افسردگی، آسیب‌پذیری، ناامیدی و غیره را تجربه کند. این موارد صرفا چند مورد از آسیب‌هایی است که جرم تجاوز جنسی ممکن است بر جای بگذارد.
این عمل که تجاوز به عنف یا زنای به عنف و در برخی موارد لواط به عنف نیز نامیده می‌شود در قانون ایران جرم‌انگاری شده و مجازات شدیدی برای آن وضع گردیده است. این جرم از جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص محسوب می‌شود.
در این مقاله قصد داریم به بررسی جرم تجاوز جنسی و مجازات آن بپردازیم. همچنین به این موضوع خواهیم پرداخت که مجازات جرایم جنسی مادون تجاوز که اصطلاحا آزار جنسی نامیده می‌شوند در قانون ایران چیست.
جرم تجاوز جنسی چیست؟
تجاوز جنسی به معنای برقراری رابطه جنسی بدون رضایت طرف مقابل است. اگر بخواهیم با ادبیات قانون مجازات اسلامی صحبت کنیم، در صورتی که قربانی تجاوز جنسی زن باشد این عمل زنای به عنف و در صورتی که قربانی تجاوز مرد باشد لواط به عنف نام دارد.
توجه داشته باشید که در نظام حقوقی ما زنا و لواط به خودی خود وقتی با رضایت طرفین انجام می‌گیرند نیز جرم هستند. زنا و لواط در دسته اعمال منافی عفت قرار دادند و هردو طرفین مورد مجازات قرار می‌گیرند.
در مقابل، هرگاه یکی از طرفین رضایت نداشته باشد این عمل مصداق تجاوز جنسی خواهد بود و مسلما فقط طرف دیگر مستوجب مجازات است. بدین ترتیب می‌توان تجاوز جنسی را در دو دسته زنای به عنف و لواط به عنف مورد بررسی قرار داد.
زنای به عنف
زنای به عنف بدین معناست که مرد با زنی که راضی به زنای با او نباشد زنا کند. زنا به معنای رابطه جنسی بین مرد و زنی است که زن و شوهر نیستند و با دخول اندام جنسی مرد در واژن یا مقعد زن محقق می‌شود.
بنابراین هرگاه مرد بدون رضایت زن با او رابطه جنسی برقرار کند متجاوز است. عدم رضایت زن می‌تواند حالت‌های مختلفی داشته باشد. برای مثال ممکن است زن بیهوش، در خواب، مست، یا نابالغ باشد. در تمام حالت‌های مذکور رضایتی در کار نیست و به طور کلی اصل بر عدم رضایت است مگر اینکه زن به طور روشن رضایت خود را ابراز کند.
همچنین اگر متجاوز زن را بترساند و این ترس باعث شود که زن تسلیم شود، این تسلیم به معنای رضایت نیست و همچنان جرم تجاوز جنسی یا زنای به عنف رخ داده است.
لواط به عنف
لواط به معنای برقراری رابطه جنسی بین دو مرد است که با دخول در مقعد واقع می‌شود. طبق قانون مجازات اسلامی اگر فاعل مفعول را به انجام لواط اجبار و اکراه نماید مجازات او اعدام است. به این عمل لواط به عنف گفته می‌شود.
موارد عدم رضایت قربانی همان مواردی است که در زنای به عنف مطرح کردیم یعنی اگر مرد در خواب، بیهوش، مست یا نابالغ باشد یا مرد دیگر او را از طریق ترساندن و غیره مجبور به انجام عمل نماید لواط به عنف صورت گرفته است. بدین ترتیب اگر مردی با پسری نابالغ (کمتر از ۱۵ سال) لواط کند اعدام خواهد شد، چرا که رضایت فرد نابالغ به لحاظ حقوقی معتبر نیست.
مجازات جرم تجاوز جنسی کدام است؟
حال که با مفهوم زنای به عنف و لواط به عنف آشنا شدیم پرسشی که از وکیل تلفنی مطرح می‌شود این است که قانونگذار چه مجازاتی برای متجاوز در نظر گرفته است؟
طبق قانون مجازات اسلامی زنای به عنف پس از اثبات نزد قاضی موجب اعدام زانی است، یعنی مجازات مرد متجاوز اعدام خواهد بود. مجازات جرم لواط به عنف نیز طبق قانون مجازات اسلامی اعدام است. بنابراین قانونگذار شدیدترین مجازات را برای کسی که مرتکب عمل زشت تجاوز می‌شود معین کرده است.
شایان ذکر است که اگر قربانی تجاوز زن باکره باشد، متجاوز علاوه بر اعدام به پرداخت ارش البکاره و مهرالمثل نیز محکوم می‌شود. ارش البکاره به معنای هزینه ازاله بکارت است. در صورتی که زن باکره نباشد، متجاوز به اعدام و پرداخت مهرالمثل محکوم می‌شود. مهرالمثل نوعی مهریه است که با توجه به عرف و وضعیت زن و با در نظر گرفتن اقتضای زمان و مکان تعیین می‌شود.
بدین ترتیب گویی قانونگذار با حکم به پرداخت مهرالمثل درصدد حمایت مالی از زنی برآمده که مورد تجاوز قرار گرفته است و نیز با تعیین حکم اعدام درصدد مجازات متجاوز برآمده است.
بدین ترتیب در این بخش با مجازات‌هایی آشنا شدیم که فرد متجاوز با آن‌ها رو به رو می‌شود، اما این مرحله پس از مرحله اثبات جرم است. در وهله اول جرم تجاوز جنسی باید اثبات گردد. در بخش بعد به بررسی انواع روش‌های اثبات تجاوز جنسی خواهیم پرداخت.
روش اثبات جرم تجاوز جنسی چگونه است؟
روش‌های اثبات تجاوز جنسی شامل اقرار، شهادت شهود، و علم قاضی است. اقرار ملکه دلایل است، به عبارت دیگر هرگاه خود فرد اقرار کند که جرم را مرتکب شده است به دلیل دیگری نیاز نداریم و جرم اثبات‌شده محسوب می‌شود.
یکی دیگر از روش‌های اثبات تجاوز جنسی شهادت شهود است. از نظر قانونی برای اثبات تجاوز جنسی باید چهار شاهد مرد وجود داشته باشد. این شهود باید به صورت حضوری عمل تجاوز را دیده باشند و به آن شهادت دهند. هرگاه این شرایط مهیا باشد جرم تجاوز جنسی در دادگاه اثبات می‌شود.
علم قاضی در جرم تجاوز جنسی نیز مانند دیگر جرایم از دلایل اثباتی است. هرگاه متهم اقرار نکرده باشد و دلایل لازم قانونی برای اثبات جرم وجود نداشته باشد، علم قاضی می‌تواند از دلایل اثبات جرم باشد. برای مثال فرض کنید به جای چهار شاهد مرد، دو شاهد مرد یا چهار شاهد زن وجود دارد، در این حالات ادله قانونی کافی نداریم.
با این حال قاضی با بررسی شرایط و اوضاع و احوال پرونده، استماع اظهارات طرفین و دریافت نظر پزشکی قانونی، دریافت گزارش پلیس، و غیره به علمی می‌رسد و می‌تواند این علم را مبنای حکم قرار دهد. برای مثال ممکن است شاهدی هم وجود نداشته باشد اما با توجه به قرائن و نظر پزشکی قانونی قاضی اقناع شود که جرم تجاوز جنسی رخ داده است.
به همین دلیل است که کارشناسان معمولا به افراد توصیه می‌کنند که اگر مورد تجاوز جنسی قرار گرفتند بلافاصله به پزشکی قانونی مراجعه نمایند و از حمام رفتن خودداری کنند.
بنابراین طبق توضیحی که در این قسمت ارائه کردیم چنانچه با استفاده از دلایل مذکور جرم تجاوز به زن (زنای به عنف) یا تجاوز به مرد (لواط به عنف) اثبات گردد، متجاوز اعدام خواهد شد.
مجازات آزار جنسی در قانون ایران چیست؟
گاهی در ادبیات عامه اصطلاح تجاوز جنسی و آزار جنسی یکسان در نظر گرفته شده و به جای هم به کار می‌روند در صورتی که باهم متفاوتند.
همانطور که در بالا نیز مشاهده کردیم تجاوز جنسی به معنای برقراری خود رابطه جنسی یا نزدیکی بدون رضایت طرف مقابل است که با دخول واقع می‌شود، در صورتی که آزار جنسی شامل کلیه رفتارهای نامتعارفی می‌شود که ماهیت جنسی دارند و موجب تعرض به طرف مقابل می‌شوند.
آزار جنسی می‌تواند شامل آزار کلامی یا آزار فیزیکی باشد. فردی که مرتکب آزار جنسی می‌شود می‌تواند مرد یا زن باشد. قانونگذاران برای تامین امنیت و محافظت از افراد جامعه این عمل را جرم‌انگاری می‌کنند. در اینجا می‌خواهیم ببینیم قانون ایران در این باره چه می‌گوید.
در نظام حقوقی کشور ما اصطلاح آزار جنسی به صورت صریح به کار نرفته است اما از مواد مختلف می‌توان موارد مختلف آزار جنسی را استنباط کرد.
در قانون مجازات اسلامی ما انجام اعمال منافی عفت مانند بوسیدن توسط زن و مردی که ازدواج نکرده‌اند جرم است. حال اگر این اعمال منافی عفت بدون رضایت یکی از طرفین انجام شود، فردی که رضایت نداشته است مجازات نخواهد شد.
در این موارد فقط فردی که دیگری را به انجام عمل اکراه کرده است مجازات می‌شود. اما ممکن است عملی که بدون رضایت انجام شده است یک عمل فیزیکی نباشد، در این صورت آیا می‌توان آزارگر را تحت تعقیب قرار داد؟ در این موارد ممکن است بتوان از عنوان مجرمانه تظاهر به عمل حرام استفاده کرد.
یکی از اعمال منافی عفت تظاهر به عمل حرام است. اقدام فردی که به دیگری آزار جنسی می‌رساند و مثلا حرف زشت و نامتعارفی به او می‌زند می‌تواند مصداق تظاهر به عمل حرام باشد.
همچنین کارهایی که تظاهر به عمل حرام به حساب نمی‌آیند اما عفت عمومی را جریحه‌دار می‌کنند نیز جرم‌انگاری شده و مجازات دارند. می‌توان گفت آزار کلامی و شنیدن حرف ناشایست جنسی فردی به فرد دیگر، عفت عمومی جامعه ایرانی را جریحه‌دار می‌کند و مردم آن را برنمی‌تابند.
همانطور که می‌بینید اصطلاح آزار جنسی در قانون نیامده است اما با استناد به مواد مختلف می‌توان آزارگر را تحت تعقیب کیفری قرار داد. توصیه می‌کنیم جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره آزار جنسی و نحوه اقدام برای طرح شکایت از آزارگر با وکیل متخصص مشورت نمایید.
مشاوره حقوقی درباره جرم تجاوز جنسی و مجازات آن
در این مقاله سعی کردیم به سوالات متداول پیرامون مبحث جرم تجاوز جنسی و مجازات آن پاسخ دهیم. در ابتدای بحث به توضیح مفهوم تجاوز جنسی و مجازات آن پرداختیم و سپس تفاوت تجاوز جنسی و آزار جنسی را بیان کردیم.
با توجه به پیچیدگی مباحث حقوق کیفری بهتر است جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره جرم تجاوز جنسی و مجازات و فرآیند قضایی آن با وکیل و مشاوره حقوقی آنلاین تخصصی مشورت نمایید.
وکلا و کارشناسان حقوقی متخصص ما در بنیاد وکلا آماده ارائه خدمات مشاوره حقوقی حضوری، تلفنی و آنلاین می‌باشند.
