همزمان با احداث راه آهن اولین قوانین در خصوص کار و حمایت از کارگران شکل گرفت و در سال ۱۳۰۱ با تصویب قانون استخدام کشوری مفهوم بازنشستگی در کشور ما برای نخستین بار بیان شد.
مدتی بعد از آن و با به تصویب رسیدن اولین قانون کار اجمالی و ایجاد صندوق بهداشت و تعاون کارفرمایان مکلف به رعایت قوانین بیمه کارگران شدند.
این قوانین در گذر زمان بیشتر مورد پذیرش قرار گرفته و تکامل یافته تر شدند تا آنجا که در سال ۱۳۳۱ اعلامیه تاسیس سازمان تامین اجتماعی صادر شده و در سال ۱۳۵۸ سازمان تامین اجتماعی با تشکیلاتی که امروز شاهد آن هستیم، احیا شده و آغاز به کار کرد.
به طور کلی امروزه سازمان تامین اجتماعی جمع کثیری از اقشار جامعه را تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار داده و این بیمه به منظور ایجاد امنیت شغلی و حمایت از کارگران مطابق با استاندارد های سازمان بین المللی کار ایجاد شده است.
در ادامه در این سایت خدمات حقوقی به توضیحات کاملی در خصوص بیمه و سازمان تامین اجتماعی، وظایف و شرایط مشمولین بیمه تامین اجتماعی می پردازیم.
سازمان و بیمه تامین اجتماعی
بر اساس ماده ۱ قانون تامین اجتماعی:
"به منظور اجرا و تعمیم و گسترش انواع بیمه هاى اجتماعى و استقرار نظـام هماهنگ و متناسب با برنامـه هـاى تـأمین اجتمـاعى، همچنـین تمرکـز وجـوه و درآمدهاى موضوع قانون تأمین اجتماعى و سرمایه گذارى و بهـره بـردارى از محـل وجوه و ذخائر، سازمان مستقلى به نام «سازمان تأمین اجتماعى» وابسته به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که در این قانون «سازمان» نامیده می شـود، تشـکیل می گردد.
سازمان داراى شخصیت حقوقى و استقلال مالى و ادارى است و امور آن منحصرا طبق اساسنامه هایی که به تصویب هیئت وزیران می رسد، اداره خواهد شد."
براساس این ماده باید گفت که وظیفه اصلی سازمان تامین اجتماعی به عنوان یک سازمان بیمه گر، تحت پوشش گرفتن کارگران و حقوق بگیران می باشد.
این سازمان جمعیتی بیش از ۴۰ میلیون نفر را تحت پوشش قرار داده و منابع مالی آن از حق بیمه های دریافتی تامین می شود.
با توجه به این توصیفات با وجودی که اصول و مبانی این سازمان به نحوی تدوین شده که با نظام اقتصادی کشور در یک مسیر و همسو باشد اما قابل ادغام با هیچ سازمان یا موسسه دولتی یا غیر دولتی نیست.
این سازمان تعهداتی را در قبال بیمه شدگان برعهده دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.
برای استفاده راحت تر کارگران و کافرمایان تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی سامانه ای تحت عنوان سامانه تامین اجتماعی راه اندازی شده که امکانات فراوانی را در اختیار کاربران خود قرار می دهد.
وظایف و تعهدات سازمان تامین اجتماعی
سازمان بیمه تامین اجتماعی استاندارد های سازمان بین المللی کار را تحت پوشش قرار داده و سازوکار های این سازمان توسط قانون تامین اجتماعی تعیین می شود.
در صورت نیاز به مشورت می‌توانید با متخصصان کاربلد بنیاد وکلا از طریق تلفنی و آنلاین در ارتباط باشید.
براساس این قانون، تعهدات سازمان تامین اجتماعی موارد ذیل را شامل می شوند:
- حمایت در برابر حوادث، بیماری‌ها و بارداری
- مستمری بازنشستگی
- مستمری از کارافتادگی
- مقرری بیمه بیکاری
- غرامت دستمزد ایام بیماری
- پرداخت هزینه وسایل کمک پزشکی
- کمک هزینه ازدواج
- مستمری بازماندگان
- پرداخت عیدی بازنشستگان و مستمری بگیران تامین اجتماعی
بیمه شدگان تامین اجتماعی می توانند با ثبت نام در سامانه تامین اجتماعی، به منظور مشاهده سوابق بیمه ای خود و اطمینان از واریز حق بیمه توسط کارفرما از طریق این سامانه و بدون نیاز به مراجعه حضوری اقدام نمایند.
مشمولین بیمه تامین اجتماعی
بیمه تامین اجتماعی یک راهکار برای تضمین امنیت شغلی و آسودگی خیال کارگران و کارمندانی است که همواره دغدغه دوران بازنشستگی و مخارج درمان یا دوره بیکاری خود را دارند.
بیمه شدگان با توجه به خدماتی که سازمان تامین اجتماعی در اختیار آن ها قرار می دهد می توانند مستمری دوران بازنشستگی، حقوق بیکاری و مواردی از این دست را دارا شوند.
به طور کلی مشمولین بیمه تامین اجتماعی به دو دسته ذیل تقسیم می شوند:
بیمه اجباری
تمام کسانی که تحت شمول و مخاطب قانون کار قرار می گیرند؛ یعنی کارگران و کارفرمایان در این دسته جای می گیرند.
آن طور که در ماده چهار قانون تامین اجتماعی آورده شده است: "مشمولین این قانون عبارتند از:
- افرادی که به هر عنوان در مقابل دریافت مزد یا حقوق کار می کنند.
- دریافت‌کنندگان مستمری های بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت
بیمه خویش فرما یا غیر اجباری
کسانی که تحت شمول بیمه اجباری قرار نمی گیرند و به هر علتی کارفرما ندارند، می توانند خود را بیمه اختیاری یا خویش فرما کنند.
به غیر از آن اگر در گذشته کارفرما داشته و بیمه اجباری داشتید اما به هر علتی قطع همکاری کرده اید، می توانید از طریق بیمه خویش فرما و به صورت پرداخت منظم حق بیمه، همچنان تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار بگیرید.
مشمولان بیمه تامین اجتماعی که سابقه پرداخت حداقل شش ماه حق بیمه را داشته و بدون میل و اراده خودشان بیکار شده باشند، می توانند بیمه بیکاری دریافت کنند.
برای دریافت بیمه بیکاری لازم است حداقل ظرف ۳۰ روز از تاریخ بیکاری این موضوع به واحد کار و امور اجتماعی اطلاع داده شده و در سامانه جامع روابط کار یا سامانه ثبت درخواست بیمه بیکاری ثبت نام به عمل آید.
