بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، هر کس در دادگاه ادعایی مطرح می کند باید آن را اثبات کند.
به علاوه، ادله اثبات دعوا در قانون نیز پیش بینی شده اند.
یکی از دلایلی که به وسیله آن دعوا ثابت می شود، امارات هستند.۴اماره به معنای نشانه است؛ یعنی اینکه گاهی برخی نشانه ها و اوضاع و احوال سبب اثبات ادعا می شوند.
در قوانین مختلف گاهی اوضاع و احوالی دلیل بر اثبات امری است که به آن اماره قانونی گفته می شود و گاهی هم خود قاضی با صلاحدید خود می تواند اوضاع و احوالی را دلیل اثبات امری بداند که به آن اماره قضایی می گویند.
به همین منظور، در این مقاله قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که اماره چیست و انواع آن کدامند؛ بنابراین، ابتدا اینکه اماره چیست را مورد بررسی قرار می دهیم و سپس انواع اماره را مطرح می کنیم.
اماره چیست؟
به موجب ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی یکی از ادله اثبات دعوا به معنای اعم آن، اماره می باشد.
اماره در لغت به معنای نشان، نشانه و علامت آمده است، اما در خصوص اینکه اماره یعنی چه، در ماده ۱۳۲۱ قانون مدنی اماره تعریف شده است.
بنابراین گاهی در خصوص اثبات یک موضوع اوضاع و احوالی مبنا قرار می گیرند که یا به حکم قانون دلیل بر ادعا هستند و یا در نظر قاضی چنین امری را ایجاب می کنند.
انواع اماره
همانگونه که گفته شد اوضاع و احوالی که دلالت بر امری می کنند، گاه به حکم قانون هستند و گاه به تشخیص خود قاضی؛ به همین دلیل می توانیم دو نوع اماره را از هم تشخیص دهیم.
انواع اماره عبارتند از اماره قانونی و اماره قضایی.
اماره قانونی در واقع اماراتی هستند که به حکم قانون دلیل بر امری تلقی می شوند و اماره قضایی نه به حکم قانون؛ بلکه به صلاحدید قاضی دلیل بر اثبات امری است.