فالگیران، کلاهبردار و رمالی معضلی اجتماعی محسوب می‌شود که خانواده‌های زیادی را قربانی می‌کند.
شاید شما نیز کسانی را دیده باشید که با متوسل شدن به شیوه‌هایی نظیر فالگیری، دعانویسی، جادوگری و کف‌بینی با هزینه‌های هنگفت سعی دارند مشکلی را از زندگی خود بردارند، غافل از این که در بیشتر مواقع، مشکلات تازه‌ای را به خانواده اضافه می‌کنند.
در این نوشتار به بررسی جرم فالگیری و مجازات آن می‌پردازیم.
فالگیری و کلاهبرداری
فالگیری تحت شرایط خاصی در زمره جرم کلاهبرداری جای می‌گیرد.
برای آنکه فالگیر کلاهبردار تلقی شود و مورد پیگرد قانونی قرار گیرد وجود سه شرط لازم است که عبارت است از:
- متقلبانه بودن وسایلی که از آنها برای اغفال دیگران استفاده می‌شود
- اغفال شدن و فریب خوردن قربانی که مستلزم عدم آگاهی وی نسبت به متقلبانه بودن وسایل مورد استفاده مجرم است
- پرداخت مال یا وجه نقد
جرم فاگیری و مجازات آن بنا به ماده ۱ قانون تشدید مجازات ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری؛ اینگونه است که هرکس از راه حیله و تقلب مردم را به داشتن اختیارات واهی فریب دهد و به امور غیرواقع امیدوار کند و یا افراد را از حوادث غیرواقع بترساند و از طریق وسایل تقلبی وجوه و اموالی را از آنها بگیرد، کلاهبردار محسوب می‌شود.
کلاهبرداری جزو آن دسته از جرایمی است که دادستان هم می‌تواند آن را پیگیری کند، بنابراین کلاهبرداری ناشی از رمالی دارای دو نوع شاکی عمومی و خصوصی است.
هر فردی که مورد کلاهبرداری قرار گرفته باشد، می‌تواند برای طرح شکایت به عنوان شاکی خصوصی به مراجع قضایی رجوع کند.
بنا به ماده ۲ قانون تشدید مجازات ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری؛ اگر مالی از طریق غیر قانونی کسب شود، آن مال نامشروع محسوب می‌شود و کسب آن جرم است و برای فرد مجرم مجازات تعیین خواهد شد.
بنابراین قضات معمولا افراد متهم به رمالی و فالگیران کلاهبردار را با استفاده از قوانین مربوط به کلاهبرداری و به دست آوردن مال نامشروع مجازات می‌کنند و اگر این افراد جرم مستقل دیگری نیز مرتکب شده باشند به مجازات آن جرم نیز محکوم می‌شوند.
اگر قاضی عمل فالگیری را کلاهبرداری بداند برای رمال مجازات حبس تعزیری از یک تا ۷ سال در نظر می‌گیرد، البته رد مال و جزای نقدی از دیگر مجازات رمالان است.
جدا از بحث کلاهبرداری، عنوان‌های دیگری برای جرم فالگیری و مجازات آن مانند کلاشی در ماده ۷۱۲ قانون مجازات اسلامی در بخش تعزیرات ذکر شده است که بر اساس آن، هر کس تکدی یا کلاشی را پیشه خود قرار داده باشد و از این راه امرار معاش کند به حبس از یک تا سه ماه محکوم خواهد شد و چنانچه با وجود توان مالی، مرتکب عمل فوق شود علاوه بر مجازات مذکور، کلیه اموالی که از طریق کلاشی به دست آورده است مصادره خواهد شد.
برخی از محاکم، رمالی را نوعی کلاشی محسوب کرد‌ه و مرتکبان را مورد تعقیب قرار می‌د‌هند.
مجازات فالگیری
مجازاتی که برای فرد فالگیر در نظر گرفته شده است، متفاوت خواهد بود. اگر مالی از طریق غیرقانونی کسب شود، این مال نامشروع است و به دست آورنده آن باید پاسخگو باشد.
در قانون اگر کسی مجرم به کسب مال نامشروع شناخته شود از ۳ماه تا دوسال حبس را تحمل می‌کند همچنین دو برابر مال کسب شده را باید به‌عنوان جزای نقدی پرداخت کند و مال کسب شده را نیز به صاحب خود برگرداند.
لزوم شکایت قربانی
با آن که بسیاری از مردم به روش‌های مختلف گرفتار رمالان شده‌اند، اما نمی‌دانند که می‌توانند از این افراد شکایت کنند.
این افراد باید بدانند که می‌توانند به دادسرای محلی که رمالی صورت گرفته مراجعه و شکواییه تنظیم کنند.
در رابطه با رمالی، فالگیری، د‌عا نویسی تا زمانی که کسی اعلام جرم یا شکایتی نکند و دادستان یا مقامات قضایی به پلیس اعلام نکنند عملا برخورد‌ی با این مسئله نمی‌شود مگر به عنوان جرم مشهود خود پلیس با آن برخورد کند.
مثلا در خصوص تبلیغات فالگیری و رمالی در اینستاگرام و تمامی فضاهای اینترنتی باید گفت همه این تبلیغات برای پلیس حکم سند را دارد و پلیس می‌تواند به محض رویت آنها مداخله کند حتی اگر شاکی خصوصی وجود نداشته باشد.
