قانونگذار در قانون مجازات اسلامی دیه را این گونه بیان کرده است که: «دیه مقدار مال معینی است و در شرع مقدس به سبب جنایت غیر عمدی بر نفس، عضو یا منفعت یا جنایات عمدی در مواردی که به هر جهت قصاص ندارد، مقرر شده است.»
در واقع هر کس عمدا یا غیر عمد به جان یا سلامتی فردی لطمه وارد کند، مسئول جبران خسارتی است که از عمل وی به وجود امده است.
زمانی که فردی فوت می کند دیه فرد متوفی به ولی یا اولیای دم او پرداخت می شود.
در این مقاله به بررسی اینکه دیه به چه کسانی می رسد و نحوه تقسیم دیه در زمان فوت می پردازیم.
دیه به چه کسانی پرداخت می گردد؟
برای پاسخ به این سوال که دیه به چه کسانی پرداخت می گردد؟ باید گفت دیه در صورتی که به فردی اسیب جسمانی وارد گردد مجنی به میزان تعیین شده در قانون و حکمی که مرجع قضایی صادر می کند محکوم به پرداخت دیه می گردد که به مجنی علیه پرداخت می شود و حسب مورد به ولی یا اولیای دم می پردازند.
در صورتی که فردی فوت کند دیه وی به وراث او می رسد و در واقع دیه به کسانی که به موجب قانون از وی ارث می برند تعلق می گیرد.
نحوه تقسیم دیه بین اولیای دم
زمانی که فردی فوت می کند نحوه تقسیم دیه و میزان آن همانند تقسیم ارث می باشد؛ برای مثال: اگر فردی فوت کند و دارای یک همسر و پدر باشد (فرزند نداشته باشد و مادر نیز قبل از متوفی فوت کرده باشد) سهم همسر یک چهارم از دیه است و سهم پدر سه چهارم می باشد.
لازم به ذکر است در صورتی که متوفی همسر باردار داشته باشد، جنین در صورتی از دیه سهم می برد که «انعقاد نطفه جنین باید قبل از فوت مورث بوده باشد و اینکه جنین حتما باید زنده متولد بشود؛ اگر چه یک لحظه بعد از زنده متولد شدن فوت کند» همانند ارث جنین است.
اما ممکن است که فردی که موجب حادثه (تصادف) فوت شده است از وراث فرد متوفی باشد، در این صورت به فرد مقصر دیه تعلق نمی گیرد.
همچنین اگر در اثر جنایتی دو نفر فوت کنند و بین آن ها رابطه توارث وجود داشته باشد، دیه فرد اول به فردی که دوم فوت کرده می رسد.
