حق انتخاب وکیل در امور مدنی و کیفری یک حق تضمین شده در قانون اساسی می باشد.
به موجب اصل ۳۵ قانون اساسی، در همه دادگاهها طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب نمایند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند، باید برای آنها امکانات تعیین وکیل فراهم گردد.
اما آیا طرفین دعوا تکلیف به معرفی وکیل در دعاوی حقوقی هم دارند یا خیر.
برای پاسخ به این سوال، لازم است تا تکلیف انتخاب وکیل در امور حقوقی هم مورد بررسی قرار گیرد.
به همین دلیل، در این مقاله به بررسی حق انتخاب وکیل در امور حقوقی و تکلیف انتخاب وکیل در امور حقوقی خواهیم پرداخت.
حق انتخاب وکیل در امور حقوقی
حق انتخاب وکیل در امور حقوقی یا مدنی، حق هر شخصی است.
به همین خاطر، در ماده ۳۱ قانون آیین دادرسی مدنی، حق اشخاص در انتخاب و معرفی حداکثر دو نفر وکیل پیش بینی کرده است؛ بنابراین، تعداد وکیل در پرونده های حقوقی حداکثر دو نفر است، اما گاهی ممکن است که اشخاص استطاعت یا توانایی مالی برای گرفتن وکیل را نداشته باشند.
در این خصوص، قانونگذار به کسانی که قدرت تادیه یا پرداخت حق الوکاله را ندارند حق داده است تا از کانون وکلا تقاضای معاضدت یا کمک نمایند؛ بنابراین، در این شرایط و اینکه دعوا با اساس باشد، کانون وکلا مکلف می شود که به این شخص وکیل معاضدتی معرفی نماید.
وکلای دادگستری نیز موظف شده اند تا در هر سال در سه پرونده حقوقی به عنوان معاضدت قبول وکالت کنند.
تکلیف انتخاب وکیل در امور حقوقی
همانگونه که گفتیم ، انتخاب وکیل در دعاوی حقوقی حق هر فردی است که می تواند با انتخاب وکیل، این حق را اعمال کند، اما سوالی که در این خصوص مطرح است آن است که آیا انتخاب وکیل در پرونده های حقوقی تکلیف است؟
یعنی افراد موظفند که برای دعاوی حقوقی خودشان هم وکیل بگیرند؟
در پاسخ به این سوال، باید گفت که سابقا به موجب آیین نامه ای، بجز در دعاوی مالی که ارزش خواسته آنها کمتر از ده میلیون ریال بود و یا خواسته دعوا مطالبه وجه کمتر از پنجاه میلیون ریال بود، اقامه دعوا و شکایت از آراء و دفاع از آنها حتما می بایست با دخالت وکیل دادگستری صورت می پذیرفت.
البته دارندگان تحصیلات حقوقی و قضایی و مشاوران حقوقی در دعاوی خودشان از این تکلیف معاف شده بودند، اما دیوان عالی کشور، با صدور یک رای وحدت رویه، تکلیف انتخاب وکیل در دعاوی حقوقی یعنی الزام اصحاب دعوا به انتخاب وکیل را مخالف قانون اساسی تشخیص داد و آن را لغو کرد.
بنابراین، در حال حاضر طرفین دعوا لزومی به انتخاب وکیل در دعاوی حقوقی یا مدنی خود ندارند.
