اینستاگرام از جمله پرکاربردترین و محبوب ترین اپلیکیشن هایی است که دارای چند میلیون کاربر فعال در ایران می باشد.
سرگرمی، معرفی کسب و کار، فروش آنلاین محصولات و خدمات، معرفی سبک زندگی و مواردی از این قبیل از جمله کاربردهای اینستاگرام است که هر کسی با توجه به علایق خود آنها را دنبال می کند؛ با اینهمه در کنار تمامی ویژگی های مثبت، مزاحمت از طریق اینستاگرام نیز موضوعی است که برای بسیاری از افراد ایجاد تنش و اضطراب نموده است.
افراد مزاحم با ایجاد حساب کاربری فیک (غیر واقعی) و مخفی نمودن هویت واقعی خود، موجبات مزاحمت در اینستاگرام را برای دیگران فراهم نموده اند.
سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا امکان شکایت از مزاحمین اینستاگرام وجود دارد؟ در صورت امکان پیگیری، برای شکایت از مزاحم اینستاگرام باید به کدام نهاد مراجعه نمود؟
در ادامه به شرح و تفصیل این سوالات خواهیم پرداخت.
قانون خاصی در رابطه با جرایم صورت گرفته در اینستاگرام تصویب نشده است.
با اینحال طبق ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی: «هرگاه کسی به وسیله تلفن یا دستگاه های مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت نماید، علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب به حبس از یک تا شش ماه محکوم خواهد شد».
حقوقدانان اینستاگرام، تلگرام و سایر شبکه های اجتماعی را نیز مشمول این ماده قانونی دانسته اند. بنابراین در صورت احراز سایر شرایط، فرد مزاحم قابل تعقیب قضایی می باشد.
با توجه به مواد قانونی همچون ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی و برخی از قوانین و آینن نامه های مختلف می توان نتیجه گرفت که چنانچه مزاحمت از طریق اینستاگرام، مشمول موارد و مصادیق زیر باشد، تحت عنوان جرم با شکایت شاکی خصوصی تحت پیگیرد قانونی قرار خواهد گرفت:
- سلب آرامش و آسایش از شخصی که مورد مزاحمت قرار گرفته است.
- ایجاد مزاحمت های مکرر و بدون وقفه به قصد آزار و اذیت
- تهدید به قتل
- تهدید به اخاذی و باج خواهی
- فحاشی
- توهین
- تهدید به ضررهای مالی یا حیثیتی
- تهدید به افشای اسرار شخص یا بستگان و خانواده وی
همچنین اگر بتوان ثابت کرد که مزاحم اینستاگرامی، اقدام به نشر اکاذیب یعنی انتشار و اشاعه اخبار دروغ و وقایع خلاف واقع به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی نماید، مشمول جرم اتهام، افرا و نشر اکاذیب نیز گردیده است.
مجازات این جرم از دو ماه تا دو سال حبس و یا ۷۴ ضربه شلاق می باشد.
نحوه شکایت از مراحم اینستاگرام
در صورتی که از طریق اینستاگرام، تلگرام و سایر شبکه های اجتماعی مورد مزاحمت قرار گرفتید، می توانید موضوع را از طرق زیر پیگیری نمایید.
- شکایت از مزاحم اینستاگرام به دادسرای جرایم رایانه ای
دادسرای جرایم رایانه ای به عنوان مرجعی قضایی برای رسیدگی به جرایم و مشکلاتی تشکیل گردیده که در بستر اینترنت شکل میگیرند؛ جرایم اینترنتی دارای مصادیق بسیار گسترده ای هستند که شامل مزاحمت، کلاهبرداری، سرقت، جعل اینترنتی و….. می باشد.
در صورتی که قصد طرح شکایت علیه مزاحم اینستاگرام را در این مرجع دارید باید از طریق سامانه ثنا به آدرس http://sakha.adliran.ir/Accusation.aspx مراجعه نموده و شکایت خود را ثبت کنید.
پس از ثبت درخواست، باید پرینت شکایت خود را به همراه مدارک و مستندات از جمله اسکرین شات از چت ها، پیام های صوتی مزاحم و آدرس اکانت مزاحم به صورت حضوری به شعبه دادگاه رسیدگی به جرایم رایانه ای تحویل دهید.
مرکز این مرجع قضایی در تهران واقع در دادسرای ناحیه ۳۱ می باشد؛ در سایر شهرها می توانید به دادسرای محل سکونت یا محل کار خود مراجعه نمایید.
- شکایت از مزاحم اینستاگرام به پلیس فتا
شکایت از طریق پلیس فتا از دو روش امکانپذیر است:
- آدرس https://www.cyberpolice.ir/ مراجعه نموده و در «ثبت شکایات»، گزارشی از شرح ماجرا به همراه مدارک و مستندات خود از قبیل اسکرین شات از چت ها، پیام های صوتی مزاحم و آدرس اکانت مزاحم را در سایت درج نمایید.
- به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قوه قضاییه مراجعه نموده و پس از ثبتنام در سامانه، شکایت خود را مطرح نمایید.
چنانچه با فرد مزاحم آشنا هستید و وی را می شناسید، نام وی را قید نمایید، در صورت عدم شناخت متهم، می توانید تنها اکانت اینستاگرام وی را درج نموده و خواهان شناسایی صاحب اکانت مزاحم توسط پلیس فتا شوید.
پس از ثبت پرونده، حداکثر پس از یکهفته پیامکی برای شما ارسال خواهد شد و دادسرا و شعبۀ رسیدگی کننده به این پرونده به شما اطلاع رسانی می شود.
از این پس می توانید با مراجعه حضوری به دادسرا و شعبه مذکور، مراحل پرونده خود را پیگیری نمایید.
در بسیاری از مواقع فرد مزاحم از اکانت جعلی اینستاگرام برای ایجاد مزاحمت استفاده می کند، با اینحال روش های مختلفی برای شناسایی وی وجود دارد؛ به طور مثال در زمان ساخت اکانت اینستاگرام باید یک حساب ایمیل و یا شماره تلفن همراه را در قسمت ثبتنام اینستاگرام وارد کرد.
- چنانچه شخص مزاحم از شماره تلفن همراه خود استفاده کرده باشد، به راحتی می توان از این طریق وی را شناسایی و دستگیر نمود.
- در صورتی که اکانت اینستاگرام با آدرس ایمیل ساخته شده باشد، می توان محل سکونت وی را شناسایی نمود.
نکات مهم
- از تلفن همراه هوشمند و تبلت خود به دقت مراقبت کنید و آنها را در اختیار افراد ناشناس یا کسانی که شناخت کافی از آنها ندارید، قرار ندهید؛ چرا که مالک دستگاه تلفن و تبلتی که مزاحمت از طریق آنها صورت گرفته، مسئول قانونی عواقب سوءاستفاده های احتمالی می باشد. مگر آنکه ثابت کنید این رفتارهای مجرمانه از سوی شما انجام نگرفته است.
- در انتشار عکس ها، فیلم ها و هرگونه اطلاعات خود در شبکه های اجتماعی به شدت مراقب باشید، اطلاعاتی که در بستر اینترنت به اشتراک گذاشته می شوند، هرگز از بین نمی روند و همیشه در این فضا باقی می مانند.
- مراقب افراد سودجو، کلاهبرداران و کسانی که به هر دلیلی بدون هیچ سابقۀ قبلی قصد نزدیک شدن به شما را دارند، باشید.
- هر گونه اطلاعات شخصی و خانوادگی خود را که ممکن است در آینده به عنوان وسیله ای به هیچ عنوان حتی در صورت پابلیک بودن اکانت خود، منتشر نکنید.
