طلاق و جدایی زوجین به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد و می‌تواند ریشه در اختلافات اساسی و یا حتی جزئی و ظاهرا سطحی داشته باشد.
دلایلی همچون عدم وجود تفاهم بین زوجین، اعتیاد یکی از زوجین به مواد مخدر، مشکلات مالی و اقتصادی و مسائلی از این دست از جمله رایج‌ترین دلایل زوجین برای اقدام به طلاق است.
در هر صورت با توجه به مبانی اعتقادی و حتی اخلاقی و انسانی، بر هیچ فردی اعم از زن و مرد شایسته نیست که با وجود بدترین شرایط و تحمل سختی‌ها مرتکب خیانت شود.
چرا که در شرع مقدس اسلام و جدای از آن در اخلاقیات انسانی این عمل چه از جانب مرد صورت گیرد و چه از جانب زن به شدت تقبیح شده است. با این وجود مواردی از خیانت پیش آمده است که باعث فروپاشی کانون خانواده و صدور حکم طلاق شده است.
منظور از خیانت چیست؟
ازدواج و تشکیل زندگی مشترک گرچه در دسته‌بندی عقود حقوقی جای می‌گیرد اما قطعا با سایر عقود حقوقی همچون بیع و اجاره و غیره متفاوت است.
مبنای این عقد تعهدی همراه با صداقت، مهر و وفاداری است و در واقع هدف از انعقاد چنین عقدی بر خلاف سایر عقود کسب سود و دستاوردهای مالی و مادی نیست؛ بلکه زوجین با انعقاد عقد نکاح به دنبال محکم‌تر کردن پایه‌های یک رابطه مبتنی بر اعتماد و کسب آرامش خاطر هستند.
بنابراین توضیحات هر اقدام و عملی از جانب زوجین که موجب سلب اعتماد شود می‌تواند خیانت در نظر گرفته شود.
البته ارائه تعریف دقیق از خیانت امکان پذیر نیست زیرا افراد مختلف به واسطه تفاوت دیدگاه‌ها و سبک زندگی و عقایدشان ممکن است تعاریف متعدد و متفاوتی از خیانت داشته باشند و در نتیجه عملی که برای گروهی از افراد جز روابط عادی و تعریف شده اجتماعی است برای گروهی دیگر خیانت تلقی شود.
پس این اتفاق طیف وسیعی را در برمی‌گیرد؛ از مکالمات ساده‌ای در فضای حقیقی یا مجازی تا برقراری روابط عاطفی و جنسی با فردی غیر از همسر.
اثبات خیانت
در جامعه ما، ارتکاب عمل خیانت چه به لحاظ عرفی و چه بر پایه مبانی شرعی فعلی حرام است و فرد مترکب بایستی مجازات شود.
اما توجه به این نکته حائز اهمیت است که بدون اثبات خیانت مجازات فرد ممکن نبوده و حتی احتمال آن وجود دارد که فرد شاکی که قادر به ارائه دلایل اثبات خیانت نبوده است، با شکایت طرف مقابل به عنوان اعاده حیثیت مواجه شود.
راه‌های اثبات خیانت مرد به زن
یکی از راه‌های اصلی و متداول خیانت مرد به همسر خود ازدواج مجدد است! اما با توجه به اینکه ازدواج دوم مرد دائمی بوده است یا موقت شرایط اثبات آن متفاوت خواهد بود.
اگر ازدواج دوم مرد از نوع دائمی بوده باشد با توجه به اینکه در شناسنامه مرد و در دفاتر ثبت ازدواج و طلاق ثبت شده است اثبات آن برای دادگاه آسان‌تر است.
ولی اگر ازدواج دوم از نوع موقت بوده باشد احتمالا امکان دستیابی به عقدنامه موقت (صیغه‌نامه) دشوارتر است البته امکان استعلام صیغه‌نامه از دفتر ثبت آن وجود دارد به شرطی که زن بداند صیغه نکاح موقت در کدام دفترخانه ثبت ازدواج ثبت شده است.
در حالتی که مردی به همسر خود خیانت کرده و با زن دیگری رابطه نامشروع برقرار کرده باشد زن تنها در صورت اثبات رابطه نامشروع می‌تواند از همسر خود طلاق بگیرد و البته راه‌های اثبات رابطه نامشروع منوط است به:
- شهادت دو مرد عاقل و بالغ
- اقرار مرد به برقراری رابطه نامشروع در محضر دادگاه
- (تعداد اقرار لازم برای رابطه نامشروع یک‌بار است)
ارائه مدارکی دال بر وجود رابطه نامشروع همچون عکس و فیلم و مدارک که موجب علم قاضی شود. فیلم و عکس و مدارکی که ذکر شده اماره قضایی هستند و می‌توانند موجب علم قاضی شوند.
چنانچه زن نتواند گواهان خود را برای شهادت به دادگاه معرفی کند و به طور کلی نتواند رابطه نامشروع همسرش را اثبات کند بنا به شکایت مرد در جهت اعاده حیثیت ممکن است مجازات شود.
با توجه به امکان اعاده حیثیت از جانب مرد و محکومیت زن چنانچه نیاز به مشورت و کسب اطلاعات بیشتر درباره «راه‌های اثبات خیانت» دارید از خدمات مشاوره حقوقی آنلاین یا تلفنی گروه مشاورین و وکلای بنیاد وکلا کمک بگیرید.
راه‌های اثبات خیانت زن به مرد
اثبات خیانت زن به همسر خود نیز همچون موارد مذکور در باب خیانت مرد به زن، کار ساده‌ای نبوده و پیچیدگی‌هایی به همراه دارد. در ادامه به این موارد اشاره کرده‌ایم:
- اقرار به خیانت و برقراری رابطه نامشروع توسط زن در محضر دادگاه
- (تعداد اقرار لازم برای رابطه نامشروع یک‌بار است)
- شهادت دو مرد عاقل و بالغ به رابطه نامشروع زن
- ارائه مدارک و شواهدی همچون عکس و فیلم و غیره که به عنوان اماره قضایی موجب علم قاضی شود.
با توجه به امکان ازدواج مجدد برای مرد همانطور که در نکات بالا اشاره کردیم، راه‌های اثبات خیانت مرد به زن از طریق استعلام عقدنامه و ارائه‌ی مدارک ازدواج دائم یا موقت آسان‌تر است.
اما درباره اثبات خیانت زن اینطور نیست و در نبود شاهدان باید به جمع‌آوری مدارک و مستندات دیگری روی آورد.
نکته حائز اهمیت دیگری که قابل ذکر است؛ توجه به این مطلب است که برای اثبات جرم رابطه نامشروع دو شاهد مرد لازم است اما اگر در پی اثبات زنا به عنوان یکی از جرائم حدی باشیم حضور چهار شاهد مرد بالغ و عاقل الزامی است.
دیگر اینکه در صورت ناتوانی از اثبات جرم رابطه نامشروع با اعاده حیثیت طرف مقابل، فرد اتهام زننده محکوم به مجازات خواهد شد اما در صورت عدم امکان اثبات جرم زنا به عنوان یکی از جرائم حدی، فرد اتهام زننده با شکایت طرف مقابل به مجازات قذف (به عنوان یکی از جرائم حدی) محکوم خواهد شد.
مدارک اثبات خیانت
با توجه به مقدماتی که در رابطه با راه‌های اثبات خیانت زوجین توضیح داده شد در ادامه به مدارک مثبت وقوع خیانت می‌پردازیم.
اگر دلایل مستند وقوع رابطه نامشروع شهادت شهود باشد، برای این شهادت می‌توان استشهادیه کتبی تنظیم کرد. که می‌تواند به شکل استشهادیه رسمی یا غیررسمی به مقام قضایی تسلیم شود.
از دیگر مدارک اثباتی می‌توان به فیلم، عکس، پرینت مکالمات و تماس‌ها و پیام‌ها و غیره اشاره کرد البته این مدارک در محاکم در مقام اماره هستند نه دلیل، به این معنا که اگر موجب علم قاضی شوند می‌توان به آن‌ها به عنوان اماره قضایی استناد کرد.
شرایط طلاق به دلیل خیانت مرد
مهم‌ترین مصداق خیانت مرد، اقدام به برقراری رابطه نامشروع با زن نامحرم است که می‌توان با اثبات آن به شکل رابطه نامشروع یا زنا به عنوان رفتارهای نامتعارف خلاف عرف و شرع، از موجبات عسر و حرج زن محسوب کرد.
اثبات ارتکاب این جرائم توسط مرد، به عنوان جرائمی که خلاف شئون و مغایر با حیثیت خانوادگی زن تلقی می‌شود از دلایل عسر و حرج زن در زندگی مشترک و ایجاد حق طلاق برای او می‌گردد.
از طرف دیگر اقدام مرد به ازدواج مجدد بدون رضایت همسر اول خود چه به صورت دائم و چه به صورت عقد موقت، با توجه به شرط مندرج در سند ازدواج مصداق خیانت تلقی شده و می‌تواند موجب صدور حکم طلاق گردد.
البته زمانی زن می‌تواند به استناد ازدواج مجدد مرد خیانت او را ثابت کند که این شرط عدم امکان ازدواج مجدد جز شروط ضمن عقد باشد و در عقد نامه نیز این موضوع منعکس شده باشد.
رابطه مرد متاهل با زن از طریق نکاح موقت
همانطور که پیش از این اشاره شد؛ رابطه مرد متاهل از طریق نکاح موقت یا همان صیغه در گفتار مصطلح عموم مردم جرم نیست اما می‌تواند از دلایل زوجه برای درخواست طلاق مبنی بر عدم رعایت شئون خانوادگی و عسر و حرج زن باشد.
شرایط طلاق به دلیل خیانت زن
خیانت زن به همسر خود و برقراری رابطه نامشروع از مصادیق بارز و روشن سوء معاشرت زن و صدمه به حیثیت خانوادگی است و دلیل محکمی است برای حق طلاق مرد.
پس از جمع‌آوری ادله و مدارک لازم مبنی بر اثبات خیانت زوجه توسط مرد؛ مرد باید ابتدا به طرح شکایت کیفری برای اثبات وقوع جرم رابطه نامشروع یا زنا اقدام کند.
پس از حصول نتیجه و صدور رای دادگاه کیفری به مجازات جرائم رابطه نامشروع و یا زنا، جهت اقدام به طلاق همسر خود در دادگاه خانواده به استناد رای دادگاه کیفری می‌نماید.
مراحل انجام طلاق به دلیل خیانت
- تنظیم دادخواست طلاق
- ثبت دادخواست طلاق در دفاتر خدمات قضایی
- ارائه‌ی مدارک و شواهد به همراه دادخواست طلاق به دادگاه
- حضور زوجین در جلسه دادرسی و بررسی مدارک ارائه شده
- تعیین تکلیف در باب مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و غیره.
- صدور حکم توسط دادگاه
- درخواست فرجام خواهی
- تایید حکم طلاق و مراجعه به دفاتر ثبت طلاق جهت اجرای طلاق
وضعیت امور مالی پس از خیانت همسر
وضعیت مهریه در طلاق به دلیل خیانت
بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی «به مجرد عقد زن مالک مهریه می‌شود، و می‌تواند هر نوع تصرفی که می‌خواهد در آن بنماید.»
مهریه مهم‌ترین حق مالی زوجه است و به محض انعقاد عقد نکاح مالک آن می‌شود و حق دریافت و هرگونه تصرف در آن ر ا دارد. توجه به این نکته جالب توجه است که مهریه به عنوان حق مالی زوجه هر زمان قابل مطالبه است و منوط به درخواست طلاق از جانب زوج یا زوجه نمی‌باشد.
خیانت توسط زن به همسر خود و برقراری رابطه نامشروع موجب از بین رفتن حق و حقوق مالی او از جمله مهریه نمی‌شود. و در هر صورت مرد موظف است مهریه همسر خود را بپردازد.هیچ دلیلی مانع تعلق مهریه به مرد نمی‌باشد حتی در صورت خیانت زن و تقاضای طلاق توسط مرد، مرد باید مهریه را به طور کامل پرداخت کند تا دادگاه گواهی عدم امکان سازش (رای طلاق) را صادر نماید.
البته در صورت اثبات اعسار مرد دادگاه می‌تواند با توجه به موقعیت مالی و اقتصادی مرد پرداخت مهریه را به نحو اقساطی تعیین کند.
اما چنانچه زوج متوجه خیانت همسر خود شود و خواهان طلاق توافقی باشد زوج و زوجه می‌توانند توافق کنند که در ازای عدم دریافت مهریه توسط زن، مرد نیز از شکایت خود برای رابطه نامشروع صرف نظر کند.
تنصیف اموال در طلاق به دلیل خیانت
در رابطه با شرط تنصیف اموال در سند ازدواج، زمانی که مرد این شرط را امضا کرده باشد و طلاق از طرف مرد بوده و به دلیل نشوز زوجه (عدم تمکین زن) نباشد در صورت رعایت این شرایط در هنگام طلاق تا نصف اموال زوج به زوجه تعلق می‌گیرد.
این میزان از یک درصد اموال تا پنجاه درصد آن متغیر است و میزان آن بسته به نظر دادگاه خانواده تعیین می‌شود. البته هیچ یک از اموال موجود در دارایی زوج که پیش از ازدواج به دست آمده است شامل این شرط نشده و به زن تعلق نمی‌گیرد.
حال در صورتی که مرد به دلیل خیانت زوجه و اقدام همسرش به رابطه نامشروع درخواست طلاق کرده باشد حتی اگر بند فوق‌الذکر در سند ازدواج را امضا کرده باشد، تنصیف اموال اجرا نمی‌شود چرا که رابطه نامشروع از مصادیق نشوز زوجه بوده و تنصیف اموال هنگام طلاق به وی تعلق نمی‌گیرد.
نفقه در طلاق به دلیل خیانت
در تعریف نفقه باید به این نکته اشاره کنیم که شامل کلیه هزینه‌های متعارف زندگی زوجه، همانند هزینه‌های مسکن و خوراک و پوشاک، درمان و اسباب منزل و غیره است که بر عهده‌ی زوج قرار می‌گیرد.
حال اگر زوج به دلیل خیانت زوجه درخواست طلاق همسر خود را داشته باشد، چنانچه با وجود احراز شرایط خیانت، زن ناشزه نبوده و از همسر خود تمکین کرده باشد نفقه به او تعلق می‌گیرد زیرا شرط تعلق نفقه به زوجه تمکین او می‌باشد. پس خیانت یا ارتکاب جرم نمی‌تواند ساقط کننده نفقه باشد.
اجرت المثل ایام زوجیت در طلاق به دلیل خیانت
منظور از اجرت‌المثل ایام زوجیت دستمزد زن برای انجام امور منزل، نگهداری از فرزندان و سایر اموری که وظیفه‌ی زن نیست و او به قصد عدم تبرع و به خواست شوهر آن‌ها را انجام داده باشد می‌شود.
اجرت المثل مبلغ معینی ندارد و بنا به نظر کارشناس تعیین می‌شود. در صورتی که طلاق به دلیل خیانت مرد یا زن صورت گیرد همچنان این مبلغ تعیین شده از سوی کارشناس دادگستری بر عهده مرد است.
حتی اگر طلاق به علت خیانت زن باشد باز هم مستحق دریافت اجرت‌المثل زمان زوجیت خواهد بود.
محکومیت‌های کیفری ناشی از خیانت همسر
چنانچه رابطه نامشروع مرد متاهل مشخص شود بر اساس ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی به تحمل ۹۹ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
و اگر رابطه نامشروع زن متاهل مشخص شود او نیز بر اساس ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی به تحمل ۹۹ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
طیف و گستره تعاریف رابطه نامشروع بسیار گسترده است و شامل روابط فیزیکی و حتی ارتباط تلفنی و مجازی و غیره زن و مرد نیز می‌شود در حالی که احکام آن و ایضا تعریف آن با زنا که یک جرم حدی و دارای مجازات سنگین‌تر است متفاوت است.
در مجازات جرم زنا برای مرد متاهل اگر در شرایط احصان قرار گیرد رجم یا سنگسار است که اگر شرایط اجرای آن‌ها مهیا نبود مجازات اعدام یا ۱۰۰ ضربه شلاق (بنا به شرایط اثباتی جرم با بینه و غیرآن) اجرا می‌شود. و در غیر این صورت یعنی در حالت غیر احصان (زنای غیر محصنه) مجازات آن صد ضربه شلاق خواهد بود.
در رابطه با مجازات جرم زنا برای زن شوهردار در حالت احصان رجم یا سنگسار است که اگر شرایط اجرای حکم مهیا نبود مجازات اعدام جایگزین آن می‌شود. و در حالت خارج از احصان (زنای غیر محصنه) مجازات وی ۱۰۰ ضربه شلاق خواهد بود.
با عنایت به اهمیت موضوع و حساسیت آن و محدودیت در راه‌های اثبات زنا به عنوان یک جرم حدی که شامل چهار بار اقرار خود فرد در محضر مقام قضایی یا شهادت چهار مرد عاقل و بالغ می‌شود وارد کردن چنین اتهامی بدون مستند قانونی و رعایت شرایط اثبات جرم می‌تواند منجر به محکومیت خود فرد اتهام زننده به جرم قذف که از جرائم حدی با ۸۰ ضربه شلاق است، شود.
مشاوره حقوقی شکایت از جرائم نامشروع
با عنایت به اهمیت موضوع و حساسیت آن و محدودیت در راه‌های اثبات زنا به عنوان یک جرم حدی که شامل چهار بار اقرار خود فرد در محضر مقام قضایی یا شهادت چهار مرد عاقل و بالغ می‌شود وارد کردن چنین اتهامی بدون مستند قانونی و رعایت شرایط اثبات جرم می‌تواند منجر به محکومیت خود فرد اتهام زننده به جرم قذف که از جرائم حدی با ۸۰ ضربه شلاق است، شود.
بنابراین در خصوص راه‌های قانونی طلاق از طریق اثبات خیانت همسر می‌توانید از راهنمایی مشاوران و وکیل پایه یک دادگستری بنیاد وکلا بهره‌مند شوید.
در خصوص مراحل دادرسی در طلاق به جهت خیانت زوجین ابتدا بایستی در دادگاه‌های کیفری یکی از جرائم مستند خیانت یعنی زنا یا روابط نامشروع اثبات گردد و پس از صدور رای از دادگاه کیفری، طرح دادخواست طلاق به دلیل خیانت در دادگاه خانواده انجام شود.
بر این مبنا دادگاه خانواده با بررسی مدارک و رای صادر شده در دادگاه کیفری حکم طلاق یا گواهی عدم امکان سازش را صادر می‌کند.
در خصوص درخواست طلاق چه از جانب مرد و چه از جانب زن بهترین راه تسریع روند طلاق، تفاهم زوجین در راستای اجرای طلاق توافقی است.
حتی در مواردی که زوجین تقاضای طلاق به دلیل خیانت همسر خود را دارند بهتر است پیش از طرح دعوای کیفری و حقوقی و چالش‌های پیش رو، در خصوص مسائل مختلفی همچون مهریه و نفقه و حضانت فرزندان توافق کنند.
در این مطلب سعی کردیم به مهم‌ترین و کلیدی‌ترین نکات چالش برانگیز مبحث طلاق به دلیل خیانت همسر بپردازیم.
پیشنهاد می‌شود برای تسریع فرآیند امور حقوقی خود و کسب راهنمایی‌ها و مشاوره لازم در خصوص طلاق به دلیل خیانت همسر از مشاوره حقوقی رایگان همکاران ما استفاده کرده و همچنین جهت تنظیم شکایت در خصوص جرم رابطه نامشروع به سایت بنیاد وکلا مراجعه نمایید.
