صلح نامه چیست؟
عقد صلح نامه ملک در معاملات املاک کاربرد وسیعی دارد و میتواند جایگزین قرارداد های خرید و فروش یا اجاره ملک شود.
باتوجه به معنی صلح ،هدف از عقد صلح نامه ملکی میتواند ایجاد سازش و رفع اختلاف بین افراد باشد، اما لزوما نیازی به مطرح بودن یک دعوای ملکی برای تنظیم و عقد معاملات صلح نامه ای نیست.
مبایعه نامه چیست؟
مبایعه نامه املاک به قراردادی گفته می شود که در طی آن بیع (مالی که به دیگری فروخته می شود) انجام شده است.
عرفا قرارداد مکتوبی که بین طرفین، فروشنده و خریدار یا به اصطلاح بایع و مشتری تنظیم می شود، که بر اساس این قرارداد مالی در مقابل دریافت عوض یا بهاء یا قیمت فروخته می شود مبایعه نامه نام دارد که به مبایعه نامه در اصطلاح بیع نامه نیز گفته می شود که مفهوم آن با مبایعه نامه هیچ فرقی ندارد.
تنظیم مبایعه نامه
فروشنده:
نگرانی عمدهی فروشنده معمولا برای این است که آیا کل ثمن خویش را دریافت میکند یا نه؟ بنابراین فروشنده باید سعی کند قبل از تاریخ دفترخانه حداقل سه چهارم ثمن را از خریدار دریافت کند که این مبلغ میتواند در قالب چند فقره چک پرداخت شود و البته باید دقت کند آنچه که از ثمن باقی مانده در دفترخانه زمان تنظیم سند رسمی از خریدار دریافت کند؛ چرا که پس از تنظیم سند رسمی ممکن است با بدقولیهای خریدار مواجه شود.
همچنین زمانی که پرداخت ثمن به فروشنده طی چند فقره چک باشد میتوان در مبایعه نامه قید کرد که اگر هر کدام از چکها برگشت خورد، فروشنده حق فسخ معامله را خواهد داشت.
نکته: باید مشخصات چک یا سفته که بابت ثمن داده میشود در مبایعه نامه قید گردد.
خریدار:
باید از فروشنده بابت ملک تضمیناتی دریافت کند تا مطمئن شود فروشنده برای تنظیم سند رسمی در موعد مقرر به دفترخانه مراجعه میکند، به این خاطر برای ضمانت اجرا حضور فروشنده در دفترخانه در موعد معین معمولا وجه التزام در بیعنامه مقرر میشود که اگر در تاریخ مقرر فروشنده در دفترخانه حاضر نشد فلان مقدار وجه التزام باید بپردازد.
نکتهای که باید به آن توجه شود این است که شخص خریدار یا فروشنده زمانی که برای حضور در دفترخانه جهت تنظیم سند برای یکدیگر ضمانت اجرا تعیین میکنند، برای اینکه بتوانند از این ضمانت اجرا استفاده کنند باید خودشان به تعهد خویش در تاریخ مقرر عمل کنند.
بنابراین اگر خریدار برای فروشنده وجه التزام به اندازهی یک دهم مبلغ ثمن برای حضور در دفترخانه در تاریخ معین جهت تنظیم سند رسمی تعیین کرده باید خودش در آن تاریخ با میزان مبلغی که قرار بوده در آن روز به فروشنده منتقل کند، در دفترخانه حاضر شود و این حضور و انجام تعهد خودش را ثبت کند.
همچنین خریدار برای اینکه فروشنده ملک دیگری را به وی منتقل نکرده باشد بهتر است در بیعنامه این شرط را قید کند که در صورت مستحقالغیر درآمدن ملک (یعنی مالک ملک شخصی غیر از فروشنده بوده) حق فسخ خواهد داشت (یعنی میتواند قرارداد را بهم بزند).
حال با نتایجی که از نکات بالا گرفتیم متوجه خواهیم شد که تفاوت مبایعه نامه ملک و صلح نامه چیست؟
در مبایعه نامه در تاریخ مقرر ملک و حق مالکیت به خریدار منتقل میشود ولی در قرارداد صلح مصالح میتواند تا زمانیکه در قید حیات میباشد از منافع مال صلح شده استفاده کند و بعد از فوت ایشان به متصالح منتقل خواهد شد