مشاورین در بخش خودرو و املاک، در بنگاه ها، نقش واسطه و همچین راهنمای با تجربه در معاملات را به عهده دارند و به ازای خدماتی که ارائه می دهند، مبلغی تحت عنوان حق کمیسیون از دو طرف معامله دریافت می کنند.
این مبلغ حق الزحمه مشاورین به سبب خدمات ارائه شده توسط آنها در زمان معاملات می باشد و میزان آن بسته به ارزش خودرو و یا ملک معامله شده در معاملات مختلف، متفاوت می باشد و بر اساس اصولی مشخص، تعیین می شود.
در این میان آگاهی از چگونگی تعیین حق کمیسیون و همچنین قوانین مربوط به آن مانع از ایجاد مشکلاتی هر چند کوچک خواهد بود.
بنگاه‌های معاملات ملکی
بنگاه های معاملات ملکی، دفاتری هستند که مشاورین املاک در آن، نقش واسط در معاملات ملکی را دارند و لذا به عنوان واسط بین خریدار و فروشنده و یا مستاجر و مالک واقع شده و خدماتی را به هر دو طرف معامله ارائه می دهد و به سبب خدمات ارائه شده از سوی آنها، از حقوقی برخوردار می باشند که توسط اتحادیه صنف مربوطه تعیین و رسیدگی می شود.
در این میان مشاورین املاک در معاملات ملکی مختلف مانند خرید و فروش، رهن و اجاره، معاوضه، مشارکت و یا پیش فروش های مختلف حاضر شده و با معرفی دوطرف به یکدیگر و انجام معامله در دفتر و بنگاه شخصی خود مبلغی را دریافت می کند که به عنوان درآمد آنها از بنگاه ملکی مربوطه شناخته می شود.
حق کمیسیون املاک و انواع آن
حق کمیسیون املاک در معاملات مختلف قابل دریافت می باشد و بسته به نوع معامله و ارزش ملک معامله شده و همچنین شهر مربوطه، متفاوت بوده و لذا از انواع مختلفی برخوردار می باشد.
حق کمیسیون به عبارتی درآمد مشاورین املاک از بنگاه های ملکی می باشد که هر چه تعداد معاملات و ارزش ملک معامله شده بالاتر باشد، درآمد آنها نیز بالاتر خواهد بود.
این مبلغ و نحوه محاسبه آن، در معاملات ملکی مختلف از جمله خرید و فروش و یا رهن و اجاره که بیشترین معاملات ملکی را شامل می شوند، متفاوت بوده و موارد زیر را شامل می شود:
- حق کمیسیون خرید و فروش املاک
- حق کمیسیون رهن کامل املاک
- حق کمیسیون رهن و اجاره املاک
- حق کمیسیون مشارکت در ساخت
- حق کمیسیون معاوضه ملک
- حق کمیسیون مشاوران املاک در صورت فسخ قرارداد
نحوه محاسبه حق کمیسیون براساس روشی مشخص می باشد که بسته به ارزش ملک و نوع معامله انجام شده، چگونگی تعیین و میزان آن متفاوت می باشد.
نحوه محاسبه کمیسیون فروش ملک
همانطور که گفته شد حق کمیسیون توسط مشاورین املاک به سبب خدماتی که ارائه میدهند دریافت میشود و میزان آن توسط اتحایه مربوطه تعیین و ارزش گذاری می شود.
این مبلغ برای معاملات خرید و یا فروش ملک در تهران، به گونه ای است که برای معاملاتی تا سقف ۵۰۰ میلیون، ۰.۵ درصد از قیمت ملک تحت عنوان حق کمیسیون از هر دوطرف معامله دریافت می شود و در صورتی که ارزش ملک معامله شده از ۵۰۰ میلیون بالاتر باشد ۰.۲۵ درصد از مبلغ مازاد قیمت ملک به حق کمیسیون اضافه می شود.
علاوه بر این در تمامی معاملات ۹درصد نیز تحت عنوان مالیات در یافت می شود.
لازم به ذکر است این مبلغ از هر دوطرف معامله دریافت خواهد شد؛ یعنی ۰.۵ درصد ارزش ملک از فروشنده و ۰.۵ درصد هم از خریدار ملک مربوطه دریافت می شود.
به عنوان مثال اگر ملک معامله شده دارای ارزشی برابر با ۶۰۰ میلیون باشد، برای این ملک تا ۵۰۰ میلیون حق کمیسیون، ۰.۵ درصد محاسبه شده و برای ۱۰۰ میلیون بالاتر، ۰.۲۵ درصد محاسبه می شود.
مجموع این مبالغ و ۹ درصد مالیات در پایان معامله از فروشنده و خریدار اخذ خواهد شد.
(۵۰۰ میلیون × ۰.۵ درصد) + (۱۰۰ میلیون باقی مانده × ۰.۲۵ درصد) = حق کمیسیون
۲,۷۵۰,۰۰۰ = (۰٫۰۰۵ × ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰) + (۰٫۰۰۲۵ × ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰) = حق کمیسیون
حق کمیسیون × ۹ درصد مالیات = مبلغ مالیات
۲۴۷,۵۰۰ = ۲,۷۵۰,۰۰۰ × ۰٫۰۹ = مبلغ مالیات
مبلغ مالیات + حق کمیسیون = مبلغ قابل پرداخت توسط هر یک از طرفین معامله
تومان ۲,۹۹۷,۵۰۰ = ۲۴۷,۵۰۰ + ۲,۷۵۰,۰۰۰ = مبلغ قابل پرداخت توسط هر یک از طرفین معامله
نحوه محاسبه حق کمیسیون رهن کامل ملک
مبلغ کمیسیون در معاملات رهن کامل براساس مبلغ بدست آمده از تبدیل رهن به اجاره محاسبه می شود، بطوری که به ازای هر یک میلیون تومان رهن ۳۰هزار تومان اجاره در نظر گرفته می شود و بر اساس مبلغ بدست آمده ۲۵ درصد به عنوان حق کمیسیون از طرفین دریافت می شود.
علاوه بر این مبلغ ۹ درصد مالیات نیز برای معامله مربوطه در نظر گرفته می شود.
به عنوان مثال اگر ملکی ۷۰ میلیون تومان رهن کامل شده باشد حق کمیسیون آن برابر با ۵۷۲,۲۵۰ می باشد که باید توسط هر یک از طرفین معامله بصورت جداگانه پرداخت شود.
۳۰,۰۰۰ × مبلغ رهن = تبدیل رهن به اجاره
۲,۱۰۰,۰۰۰ = ۳۰,۰۰۰ × ۷۰ = تبدیل رهن به اجاره
مبلغ اجاره × ۲۵ درصد = حق کمیسیون
۵۲۵,۰۰۰ = ۰٫۲۵ × ۲,۱۰۰,۰۰۰ = حق کمیسیون
۰.۰۹ × حق کمیسیون = مبلغ مالیات
۴۷,۲۵۰ = ۰٫۰۹ × ۵۲۵,۰۰۰ = مبلغ مالیات
مبلغ مالیات + حق کمیسیون = مبلغ قابل پرداخت توسط هر یک از طرفین معامله
۵۷۲,۲۵۰ = ۴۷,۲۵۰ + ۵۲۵,۰۰۰ = مبلغ قابل پرداخت توسط هر یک از طرفین معامله
نحوه محاسبه کمیسیون رهن و اجاره ملک
مبلغ کمیسیون برای رهن و اجاره ملک به گونه ای است که ابتدا مبلغ رهن را به اجاره تبدیل کرده و سپس مجموع آن با مبلغ اجاره بها را در ۲۵ درصد ضرب میکنند تا مبلغ کمیسیون بدست آید؛ به این مبلغ ۹ درصد مالیات نیز افزوده می شود.
به عنوان مثال برای قراردادی شامل ۲۰ میلیون تومان رهن به اضافه ۱ میلیون تومان اجاره بها حق کمیسیون مشاورین املاک به قرار زیر می باشد:
۳۰,۰۰۰ × مبلغ رهن = تبدیل رهن به اجاره
۶۰۰,۰۰۰ = ۳۰,۰۰۰ × ۲۰ = تبدیل رهن به اجاره
۱,۶۰۰,۰۰۰ = ۶۰۰,۰۰۰ + ۱,۰۰۰,۰۰۰ = مجموع رهن تبدیل شده با اجاره بها
مجموع رهن تبدیل شده با اجاره بها × ۲۵ درصد = حق کمیسیون
۴۰۰,۰۰۰ = ۰٫۲۵ × ۱,۶۰۰,۰۰۰ = حق کمیسیون
۰.۰۹ × حق کمیسیون = مبلغ مالیات
۳۶,۰۰۰ = ۰٫۰۹ × ۴۰۰,۰۰۰ = مبلغ مالیات
مبلغ مالیات + حق کمیسیون = مبلغ قابل پرداخت توسط هر یک از طرفین معامله
۴۳۶,۰۰۰ = ۳۶,۰۰۰ + ۴۰۰,۰۰۰ = مبلغ قابل پرداخت توسط هر یک از طرفین معامله
حق کمیسیون مشاوران املاک در صورت فسخ قرارداد
فسخ قرارداد زمانی اتفاق می افتد که بنا به دلایلی دو طرف معامله یا یکی از طرفین دیگر تمایلی به ادامه قرارداد نداشته باشد و قرارداد را تمام کند.
در این صورت حق کمیسیون برای مشاورین املاک پا برجا بوده و طرفین معامله نمی توانند درخواست مبلغ پرداخت شده را داشته باشند.
به عبارتی پس از انجام قرارداد هر گونه در تغییری در اصل قرارداد و تغییر در هزینه های آن نمی تواند دلیلی برای پس گرفتن مبلغ کمیسیون و یا بخشی از آن باشد.
