در مواردی که به دلیل فقدان قصد انشای طرفین، فقدان اهلیت، فقدان شرایط مربوط به مورد معامله و جهت نامشروع معامله باطل است یا به دلیل حق فسخی که به موجب توافق طرفین هنگام عقد، برای یکی یا هرطرف یا شخص ثالث وجود دارد معامله فسخ میشود یا به علت معامله ی اکراهی و معامله فضولی غیرنافذ شود دعوای استرداد ثمن معاملهمطرح میشود.
دعوای مطالبه ثمن معامله دعوایی مالی است و بر مبنای مبلغ درخواستی، هزینه دادرسی واریز می گردد.
البته نهایتا خوانده محکوم به پرداخت هزینه دادرسی و سایر هزینههای مرتبط از جمله حق الوکاله وکیل و غیره در حق خواهان میشود؛ این دعوا از دعاوی مهم و شایع مراجع دادگستری است.
در خصوص مرجع صالح به رسیدگی باید گفت اولا دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده، صالح به رسیدگی به دعوای مطالبه ثمن معامله می باشد.
ثانیا در صورتی که مبلغ مورد مطالبه ۲۰ میلیون تومان و کمتر باشد، شورای حل اختلاف محل اقامت خوانده و اگر بالای ۲۰ میلیون تومان باشد، دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده صالح به رسیدگی می باشد.
دادگاه پس از رسیدگی به دعوا و دفاعیات و مدارک طرفین، اقدام به صدور رای می نماید.