سند تجاری یک وسیله پرداخت آسان‌تر با ضمانت‌اجراهای محکم‌تر قانونی است.
بر این اسناد یکسری اصولی حاکم است که باعث شده از اسناد عادی متمایز باشند.
در این نوشتار به بررسی مهلت اعتبار چک می‌پردازیم.
آیا در صورت صدور چک، امکان عدم پرداخت وجه آن وجود دارد؟
خیر، ماده ۳۱۳ قانون تجارت نیز در این زمینه بیان می‌دارد: وجه چک باید به محض ارائه، کارسازی شود.
ماده ۳ قانون صدور چک نیز در این زمینه بیان می‌دارد:
صادرکننده چک باید در تاریخ مندرج در آن معادل مبلغ مذکور در بانک محال علیه وجه نقد داشته باشد و نباید تمام یا قسمتی از وجهی را که به اعتبار آن چک صادر کرده به صورتی از بانک خارج کند یا دستور عدم پرداخت وجه چک را بدهد و نیز نباید چک را به صورتی تنظیم کند که بانک به عللی از قبیل عدم مطابقت امضا یا قلم خوردگی در متن چک یا اختلاف در مندرجات چک و امثال آن از پرداخت وجه چک خودداری کند.
هرگاه در متن چک شرطی برای پرداخت ذکر شده باشد بانک به آن شرط ترتیب اثر نخواهد داد.
اگرچه در برخی شرایط می‌توان تنها دستور عدم‌پرداخت وجه را به دادگاه داد، ولی این حالت موقتی بوده و نمی‌توان آن را به عنوان استثنا بر اصل کلی مطرح شده در ماده ۳ قلمداد کرد.
مهلت اعتبار چک چند سال است؟
ماده ۶ قانون صدور چک مصوب سال ۱۳۹۷، حداکثر مدت اعتبار چک از زمان دریافت دسته چک را سه سال تعیین کرده است.
یعنی دارنده چک از زمان دریافت دسته چک باید سررسید چک‌های خود را نهایتا تا ۳ سال آینده تعیین کند و چک‌هایی که مربوط به زمان بعد از این تاریخ باشد، مشمول قانون چک نخواهد شد.
البته این بدان معنا نیست که دارنده چک دیگر نتواند هیچ کاری بکند؛ بلکه این حق را دارد که بعد از گذشت این ۳ سال نیز برای وصول چکی که در دست دارد به بانک مراجعه کند؛ ولی باید دانست که در این حالت آن ضمانت اجراهایی که در مورد چک وجود داشته، شامل حال او نخواهد شد.
در مورد چک‌هایی که قبل از این قانون صادر شده‌اند نیز باید گفت که بر اساس بخشنامه شماره ۲۵/۳۱۸۷ مورخ ۱۳۶۳/۰۷/۱۷ بانک مرکزی، مهلت ارائه چک به بانک‌ها جهت وصول، از تاریخ چک، ۱۰ سال است؛ ولی دستورالعمل صادره از طرف شورا پول و اعتبار مصوب سال ۱۳۹۱ مربوط به حساب جاری، بخشنامه شماره ۲۵/۳۱۸۷ مورخ ۱۳۶۳/۰۷/۱۷ بانک مرکزی را ملغی کرده است.
بنابراین، نه تنها تعیین سررسید چک؛ بلکه مراجعه به بانک جهت وصول چک نیز محدود به زمان خاصی نیست.
