قوانین کشور تقریبا در تمامی مسائل برگرفته از شرع می‌باشد و موضوع ازدواج نیز از این قضیه مستثنی نیست. شرایط و مقرراتی که برای ازدواج اجرا می‌شود، همان شرایط ذکر شده در شریعت اسلام بوده که در هر صورت لازم است که مقررات شرعی مرتبط با آن جاری گردد.
ازدواج موضوعی بسیار مهم بوده که همواره مورد نکوهش دین قرار گرفته است اما در صورتی که احکام شرعی مرتبط با آن به درستی اجرا نشود، منجر به بروز مشکلات فراوانی می‌شود.
در فرهنگ جامعه ما، زن و مردی که هنوز رابطه محرمیت بین آن‌ها جاری نشده است، امکان برقراری هیچگونه رابطه را نداشته و در این صورت لازم است که صیغه محرمیت بین آن‌ها خوانده شود.
عقد نکاح، عاملی برای محرم شدن زن و مرد نسبت به هم دیگر بوده و شرعا تا زمانی که صیغه محرمیت و سایر شرایط عقد ازدواج، اجرا نشود، امکان این که زن و مرد با هم زندگی مشترک داشته و یا نزدیکی کنند، تحت هیچ شرایطی وجود ندارد.
همه این مسائل سبب می‌شود تا موضوع ازدواج سفید مورد بحث قرار گیرد. ازدواج سفید موضوعی است که همواره در طی چند سال اخیر به دفعات متعدد در جامعه ما مورد بحث و چالش قرار گرفته و حقوقدانان و فقها نظرات مختلفی را در این زمینه بیان کردند.
در حالت کلی می‌توان گفت که ازدواج سفید، برگرفته از فرهنگ جوامع غربی است و در فرهنگ اسلامی و کشور ما، ازدواج سفید به رسمیت شناخته نشده است.
تاریخچه ازدواج سفید را می‌توان به فرقه‌های غیر اسلامی بر می‌گردد و طی آن زن و شوهر بدون آن که محرمیتی نسبت به هم داشته باشند، با یکدیگر زندگی کرده و چه بسا صاحب فرزندانی شوند.
زن و شوهری که بدون انجام تشریفات و آداب شرعی عقد نکاح، به صورت توافقی ازدواج نموده و به تبع آن نیز رابطه جنسی با هم برقرار می‌کنند، بر خلاف احکام و ضوابط شرعی عمل نموده و چه بسا بر اساس قانون، مجرم شناخته شوند.
ازدواج سفید را می‌توان در حکم زنا و یا یک عمل نامشروع در نظر گرفت. زن و مردی که بدون آن که نسبت به هم محرم باشند، زندگی مشترک را آغاز نموده و نزدیکی با هم می‌کنند، شرعا در حکم زنا است و چنین ازدواجی طبق قانون کشور ما، صحیح نیست.
در رابطه با ازدواج سفید و شرایط و مقررات آن در ادامه مطلب، توضیحاتی را ارائه خواهیم کرد و به همین مناسبت با ما همراه باشید. همچنین می‌توانید از مشاوره حقوقی تلفنی در بنیاد وکلا بهره‌مند شوید.
تاریخچه ازدواج سفید
پیشینه ازدواج سفید به چندین سال قبل باز می‌گردد که طی آن زن و مرد بی آن که تشریفات شرعی عقد نکاح بین آن‌ها جاری شود، با هم ازدواج می‌کنند و به طور کلی تشکیل خانواده می‌دهند. به طور کلی فرهنگ و قوانین کشورهای غربی با کشورهای اسلامی تفاوت زیادی دارد.
در دین اسلام این موضوع پذیرفته شده نیست که بدون این که صیغه محرمیت بین زن و مرد، خوانده شود، با هم نزدیکی و یا رابطه جنسی داشته باشند. گاها دختر و پسری که بین آن‌ها رابطه دوستانه وجود دارد، برای برطرف شدن نیاز جنسی خود اقدام به برقراری نزدیکی نموده و در این صورت عمل آن‌ها مشمول حکم زنا است.
اما ازدواج سفید، بیانگر این است که مرد و زن این تصمیم را می‌گیرند تا در ابتدا با هم زندگی مشترک را آغاز نموده و چه بسا نزدیکی با هم داشته باشند و بعد از گذشت چند سال از زندگی مشترک، حال برای ازدواج اقدام کنند. این موضوع نه تنها در فرهنگ جامعه ما بلکه در شریعت اسلام مورد تاکید قرار نگرفته و چه بسا انجام چنین کاری نهی شده است.
در فرهنگ کشورهای غربی، این موضوع رواج دارد که زن و مرد، بدون آن که عقد نکاح داشته و این که بر اساس دین و فرهنگ آن کشور، آداب ازدواج را در کلیسا اجرا کنند، با یکدیگر زندگی مشترک را تا چند سال آغاز نموده و پس از این که چند سال باهم زندگی می‌کنند، حال برای ازدواج، اقدامات لازم را انجام می‌دهند.
ازدواج سفید، به دلیل آن که با قوانین کشور ما مطابقت ندارد و همچنین احکام شرعی نیز برای آن‌ها اجرا نمی‌گردد، مورد قبول واقع نشده و می‌توان این عمل را مصداق بارز حرم در نظر گرفت.
در فرهنگ کشور ما، زن و مرد قبل از آن که صیغه محرمیت بین آن‌ها خوانده شود، نمی‌توانند اقدامی را برای شروع تشکیل زندگی مشترک و رابطه جنسی داشته باشند که در صورت انجام این کار، مجازات برای طرفین تعیین می‌شود.
تاریخچه ازدواج سفید تحت هیچ شرایطی در جوامع اسلامی وجود نداشته و این قبیل مسائل اغلب در کشورهای غربی مشاهده می‌شود. البته شاید به ندرت در کشور ما حتی زن و مرد با یکدیگر ازدواج سفید داشته باشند، اما باید به این موضوع توجه نمود که عمل آن‌ها بر خلاف احکام شرعی و مستوجب مجازات می‌باشد.
به دلیل اهمیت موضوع ازدواج سفید در ادامه مطلب قصد داریم که تعریف کلی و جامعی از ازدواج سفید داشته و سپس شرایط و مقررات آن را بررسی خواهیم نمود. همچنین پاسخگوی سوالات شما در بخش گفتگو با وکیل آنلاین هستیم.
ازدواج سفید چیست؟
شاید به دفعات زیاد با واژه ازدواج سفید مواجه شده باشید و این موضوع به دلیل اهمیتی که دارد، باید از جهات مختلف مورد بررسی قرار گیرد. ازدواج در قانون کشور ما به موجب عقد نکاح شکل گرفته و زن و مردی که قصد تشکیل زندگی و رابطه زوجیت را دارند، لازم است که آداب قانونی و شرعی ازدواج را انجام دهند.
به مرور زمان با رونق گرفتن جوامع مختلف و مدرن شدن کشورها آمار ازدواج سفید به همان میزان افزایش داشت و در حال حاضر این شیوه از ازدواج در جوامع غربی بسیار رواج پیدا کرده است. یکی از شیوه‌هایی که منجر به تشکیل خانواده می‌شود، ازدواج سفید است.
گاها این سوال در ذهن افراد مطرح می‌شود که منظور از ازدواج سفید چیست و آیا این شیوه از ازدواج در قانون کشور ما به رسمیت شناخته شده است یا خیر؟ ازدواج سفید این مفهوم را دارد که زن و مرد بدون آن که عقد نکاحی بین آن‌ها انجام شود، به صورت توافقی ازدواج نموده و سپس تشکیل خانواده می‌دهند.
به بیان دیگر، در ازدواج سفید، زن و مرد بدون انجام مراحل قانونی و رسمی ازدواج، اقدام به تشکیل زندگی می‌دهند. افرادی که به هم علاقه مند می‌شوند، بی آن که ثبت ازدواج در مراجع رسمی داشته باشند، اقدام به تشکیل زندگی داده و سال‌های طولانی با هم زندگی می‌کنند.
عقد نکاح بر اساس قانون کشور ما دارای تشریفات خاصی می‌باشد که باید ابتدا بین زن و مرد خطبه محرمیت خوانده شود و سپس زوجین اقدام به ثبت نکاح کنند.
در واقع می‌توان گفت که ازدواج سفید نوعی ازدواج بوده که در آن هیچ کدام از تشریفات و شرایط قانونی ازدواج رعایت نمی‌شود و در این صورت، تشکیل خانواده شکل می‌گیرد.
همانطور که اشاره شد، ازدواج سفید که عموما این شیوه از زندگی در برخی از زندگی‌های مشترک در کشور ما مشاهده می‌شود، از فرهنگ غربی برگرفته شده است. در این شیوه از ازدواج، زن و مرد هیچگونه تعهدی نسبت به هم نداشته و به زندگی مشترک به صرف توافق بین زوجین، صورت گرفته است.
افرادی که روی به ازدواج سفید می‌آورند، در واقع این شیوه از زندگی مشترک طبق خواسته آن‌ها انجام شده است و در این صورت از حق و حقوق قانونی بهره‌مند نخواهند شد.
رخداد واقعه ازدواج سفید در کشور ما نیز ممکن است صورت گیرد اما در هر صورت زوجین از حقوقی که در قانون برای ازدواج تعیین شده است، هیچ بهره‌ای نخواهند برد.
بنابراین می‌توان گفت که در قانون کشور ما ازدواج سفید مورد قبول مراجع رسمی نبوده و چه بسا برای آن تعیین مجازات نیز صورت گرفته است.
در صورتی که تشکیل زندگی مشترک و رابطه زن و شوهری بین طرفین بدون وجود تعهد قانونی و یا انجام تشریفات شرعی عقد نکاح باشد، به عنوان ازدواج سفید شناخته شود.
اهداف ازدواج سفید
در بخش قبل با تعریف ازدواج سفید آشنا شدیم و بیان شد که ازدواج سفید، شیوه خاصی از ازدواج بوده که در آن زن و شوهر، توافق می‌کنند که زندگی را آغاز نمایند اما هیچ یک از شرایط قانونی عقد نکاح در آن وجود نداشته و نمی‌توان گفت که رابطه شرعی زوجیت بین طرفین اجرا شده است.
ازدواج سفید نیز مانند ازدواج عادی و قانونی دارای اهداف مختلفی است و افرادی که بدون رعایت شرایط شرعی و قانونی برای ازدواج سفید اقدام می‌کنند، هدف اصلی آن‌ها برقراری رابطه جنسی است. به طور کلی هدف اساسی ازدواج، برطرف شدن نیاز جنسی است که در ازدواج سفید نیز چنین اهدافی وجود دارد.
ازدواج سفید در نهایت منجر به تشکیل زندگی بین زن و مرد می‌شود اما این شیوه از تشکیل خانواده مورد قبول قانون کشور ما نیست. در این نوع از ازدواج، در واقع زن و شوهر به صورت غیر قانونی اقدام به ازدواج نموده و در فرهنگ ما این شیوه از ازدواج رواج ندارد.
ازدواج سفید به طور معمول در مواقعی رخ می‌دهد که زن و مرد به هم علاقه عاطفی و احساسی دارند اما به دلایل مختلف در نهایت برای این نوع از ازدواج اقدام می‌کنند.
به جز مسائل مرتبط با برطرف شدن نیاز جنسی که جز اهداف اصلی در ازدواج سفید به شمار می‌رود، هدف دیگری که می‌توان برای ازدواج سفید، در نظر گرفت این است که بین طرفین رابطه دوستانه وجود دارد و قصد دارند که این رابطه را بدون آن که بین آن‌ها عقد نکاحی شکل گیرد، ادامه دهند.
عات آن که بسیاری از جوانان حتی در کشور ما روی به ازدواج سفید می‌آورند، وجود مشکلات اقتصادی بوده که به تبع آن برای آن که زوجین بیم آن را داشته باشند که نتوانند نیازهای مالی و اقتصادی خود را برطرف کنند، اقدام به ازدواج سفید می‌کنند.
تبعات ازدواج سفید در قانون ایران
به جهت آن که پیوند زناشویی بدون آن که عقد نکاح منعقد شود و یا به شیوه رسمی و شرعی به ثبت نرسیده است، عنوان ازدواج سفید برای آن در نظر گرفته شده است.
افکار عمومی جامعه ما، انجام گرفتن این سبک از ازدواج را نشناخته است و در این صورت افرادی که در جوامع اسلامی زندگی می‌کنند، در صورتی که ازدواج سفید داشته باشند، با مشکلات فراوانی مواجه می‌شوند.
نه تنها در قانون کشور ایران بلکه در قانون کشورهای اسلامی، ازدواج سفید به رسمیت شناخته نشده و در این صورت زن و مردی که برای انجام این کار اقدام می‌کنند، تبعات مختلفی برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. جدای از این که زن و مرد در ازدواج سفید از حقوق تعیین شده در قانون، محروم می‌شوند، می‌تواند این نوع ازدواج برای آن‌ها تبعات مجرمانه داشته باشد.
در کشور ما هنوز ازدواج سفید فرهنگ سازی نشده است و در واقع نباید هم انتظار این را داشت که زن و مرد بدون مشکل خاصی برای ازدواج سفید اقدام کنند. ازدواج سفید بر خلاف احکام شرعی بوده و زن و مرد برای آن که با هم بتوانند به صورت مشترک زندگی کنند، لازم است که در ابتدا صیغه محرمیت بین آن‌ها جاری شود.
به محض این که خطبه محرمیت بین طرفین خوانده شود، این امکان برای زوجین فراهم است که اقدام به رابطه زناشویی نموده و این موضوع با احکام شرعی، منافات ندارد. طبیعتا ازدواج سفید که در آن چارچوب قانونی عقد نکاح رعایت نشده و زوجین به صورت ضمنی و صرف از نظر انعقاد عقد نکاح و سایر شرایط قانونی، می‌تواند برای آن‌ها مشکلاتی را به همراه داشته باشد.
علت وجود تبعات مختلف برای ازدواج سفید در قانون ایران آن است که در قانون ما، تحت هیچ شرایطی این موضوع پذیرفتنی نیست که زن و مرد بدون جاری شدن صیغه نکاح و عدم ثبت در محضر برای ازدواج اقدامات لازم را انجام دهند.
با توجه به اینکه در قانون ما در خصوص عقد نکاح دائم رابطه توارث بین زوجین وجود دارد اما در ازدواج سفید، به جهت آن که تعهد قانونی وجود نداشته و زن و مرد نیز بدون انجام تشریفات قانونی ازدواج می‌کنند، از حقوق خود در رابطه با عقد نکاح، محروم می‌شوند.
بنابراین می‌توان گفت که تبعات ازدواج سفید در قانون می‌تواند عنوان کیفری و مجازات در پی داشته باشد و افرادی که بدون ثبت ازدواج در مراجع رسمی با هم زندگی مشترک را شروع می‌کنند، مجرم شناخته می‌شوند.
شرایط ازدواج سفید
علت آن که در قانون، ازدواج سفید مورد پذیرش واقع نشده، در این زمینه دلایل مختلفی وجود دارد اما در هر صورت این نوع از ازدواج سبب بی بند و باری جنسی در جامعه می‌شود. زن و مرد در این ازدواج، تعهدات قانونی و شرعی عقد نکاح را کنار گذاشته و بر اساس اختیار خود ازدواج سفید با یکدیگر دارند.
دانستن شرایط ازدواج سفید می‌تواند برای بسیاری از افراد، جذابیت خاصی داشته باشد اما عمدتا مشکلات اقتصادی و مالی به عنوان یکی از دلایلی رایج در این زمینه به شمار رود. اما گاها افراد برای آن که بهتر از یکدیگر شناخت داشته باشند، به ازدواج سفید روی می‌آورند.
دسته دیگری از افراد وجود دارد که اعتقاد خاصی نسبت به انعقاد عقد دائم ندارند و تمتیل دارند تا بدون آن که صیغه محرمیت بین آن‌ها جاری شود، ازدواج کنند. در رابطه با ازدواج سفید، منتقدان و موافقان زیادی وجود دارد.
منتقدان ازدواج سفید این باور را دارند که طرفین در این نوع ازدواج، تعهد قانونی نسبت به هم نداشته و در این صورت هر زمان که تمایل داشتند، می‌توانند رابطه را پایان دهند.
چنین روابطی از اساس، نادرست و بر خلاف موازین شرعی بوده و سبب می‌شود تا بنیان خانواده‌ها به این سبک از بین رود و سبب هرج و مرج و دیگر مشکلات اجتماعی در جامعه می‌شود. ازدواج سفید طبق نظر این افراد، نماد ترویج فساد جنسی در جامعه است و در هر صورت نباید این فرهنگ غربی وارد کشور ما شود.
در مقابل نیز افرادی موافق ازدواج سفید بوده و عنوان می‌کنند که در این نوع ازدواج، تعهد مالی و این که شوهر مانند عقد نکاح باید اقدام به تامین نیازهای مالی زوجه در زندگی کند، ندارد. در واقع طرفین ملزم به ادامه دادن رابطه برای همیشه و به طور دائم نیستند و می‌توانند رابطه را به صورت توافقی پایان دهند.
شرایط کلی ازدواج سفید به این شکل است که عقد نکاح بین طرفین جاری نشده و زن و مرد بدون این که رابطه محرمیت زوجیت برای آن‌ها جاری گردد، برای ازدواج سفید اقدامات لازم را انجام می‌دهند. شرایط مربوط به عقد نکاح تحت هیچ عنوان امکان در نظر گرفتن برای ازدواج سفید وجود ندارد.
ازدواج سفید و حکم شرعی آن
شریعت اسلام، ازدواج را تنها از دو نوع ازدواج دائم و ازدواج موقت، می‌شناسد که لازمه آن انجام شرایط و تشریفاتی مانند خواندن صیغه عقد و قبول از سوی طرفین است. ازدواج سفید به دلیل شرایط خاصی که دارد، به هیچ عنوان مورد پذیرش شرع نمی‌باشد.
در ازدواج سفید، زن و شوهر بدون آن که صیغه محرمیت بین آن‌ها خوانده شود، با یکدیگر نزدیکی می‌کنند که چنین روابطی در شرع در حکم زنا و عمل نامشروع است. حکم شرعی ازدواج سفید این است که زن و مرد نسبت به هم رابطه زوجیت نداشته و عمل زناشویی بین آن‌ها می‌تواند مصداق زنا را دارد.
البته برخی از فقها، نظر قبول و مورد تاییدی در خصوص نکاح معاطاتی دارند. نکاح معاطات که در واقع همان مفهوم ازدواج سفید را دارد، بیانگر آن است که بین زن و مرد، خطبه محرمیت خوانده نمی‌شود و به جهت آن که رابطه زناشویی بین طرفین صورت گرفته است، نشان دهنده ایجاب و قبول بین طرفین است.
جرم ازدواج سفید و مجازات آن
ازدواج سفید می‌تواند به دلایل مختلف عنوان مجرمانه داشته و برای آن نیز مجازات تعیین شود. در ازدواج سفید، طرفین اقدام به برقراری رابطه زناشویی می‌کنند، بدون این که عقد نکاح و یا خطبه محرمیت جاری شود. یقینا این نوع از ازدواج و همچنین رابطه جنسی می‌تواند تحت عناوین مجرمانه زنا و یا عمل نامشروع مورد پیگیری قرار گیرد.
افرادی که بین آن‌ها رابطه زوجیت وجود نداشته و در واقع زن و شوهر محسوب نمی‌شوند، در صورتی که رابطه جنسی با هم داشته باشند، می‌تواند عمل آن‌ها مصداق زنا باشد.
علاوه بر این که در ازدواج سفید، عقد نکاح وجود نداشته تا در مراجع رسمی به ثبت برسد، وکیل متخصص نیز به شما می‌گوید که امکان تعقیب کیفری به جرم عدم ثبت نکاح برای این ازدواج در نظر گرفته شده است.
لزوم ثبت نکاح در ماده ۲۰ قانون حمایت خانواده بیان شده است و می‌توان گفت که ازدواج سفید می‌تواند به دلیل ثبت نکردن محضری، جرم محسوب شود. در ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده، مجازات عدم ثبت عقد نکاح عنوان شده است که در هر صورت می‌توان این نوع مجازات را برای ازدواج سفید نیز در نظر گرفت.
پیرامون ازدواج سفید، توضیحاتی در متن مقاله داده شد که بر اساس آن، ازدواجی که بدون جاری شدن عقد نکاح و تشریفات شرعی و قانونی شکل می‌گیرد، به عنوان ازدواج سفید شناخته شده و می‌تواند حکم عمل نامشروع را داشته باشد.
حال اگر در این زمینه، نیاز به مشاوره حقوقی دارید، می‌توانید با سامانه بنیاد وکلا در ارتباط باشید.
متن از لحاظ محتوی خوب لکن از نظر املایی بسیار بسیار پر غلط است و خواننده را از خواندن باز می دارد.